Najnowsze możliwości leczenia zaburzeń lipidowych

Pomimo coraz większej liczby skutecznych leków hipolipemizujących zaburzenia przemiany lipidów są wciąż najbardziej rozpowszechnionym i najgorzej kontrolowanym czynnikiem ryzyka choroby sercowo-naczyniowej w Polsce. Wraz z nałogiem palenia tytoniu, cukrzycą typu 2, nadciśnieniem tętniczym, nadwagą i otyłością należą do głównych, modyfikowalnych czynników ryzyka miażdżycy i jej głównych powikłań, takich jak choroba niedokrwienna serca, udar mózgu i choroba tętnic obwodowych.

W zależności od typu badania oraz doboru próby badawczej częstość występowania dyslipidemii w Polsce szacowana jest na 60–80% osób w populacji powyżej 18. r.ż. Aktualnie kluczową rolę w terapii hipercholesterolemii odgrywają inhibitory reduktazy HMG-CoA, czyli statyny (w głównej mierze jest to atorwastatyna i rosuwastatyna). Skuteczność działania statyn została udowodniona w wielu badaniach klinicznych, a ich mechanizm działania opiera się na zmniejszeniu syntezy cholesterolu endogennego w hepatocytach, co prowadzi do zwiększonej ekspresji receptorów dla LDL, zwiększonego wychwytu cząsteczek LDL w wątrobie i zmniejszenie stężenia cholesterolu LDL w surowicy. Niepokojący jest fakt, iż w Polsce tylko co czwarty pacjent osiąga cel terapeutyczny. Stąd też istnieje ciągła potrzeba poszukiwania nowych, skutecznych leków o działaniu hipolipemizującym. Ponadto niezwykle istotnym czynnikiem jest także postulowanie przez towarzystwa kardiologiczne coraz niższych wartości docelowych stężenia cholesterolu frakcji LDL. Ponadto należy wziąć pod uwagę, że pomimo dużej skuteczności w obniżaniu frakcji LDL nie wszyscy pacjenci dobrze tolerują statyny.

Profil lipidowy wykonuje się w celu oceny ryzyka sercowo-naczyniowego. Składają się na niego oznaczenia stężenia w osoczu/surowicy cholesterolu całkowitego (TC), cholesterolu HDL (HDL-C), cholesterolu LDL (LDL-C), triglicerydów (TG) i cholesterolu nie-HDL (nie-HDL-C) oraz apolipoproteiny B (apoB) i lipoproteiny (a) [Lp(a)], choć ostatni parametr oznaczany jest bardzo rzadko.

W ciągu ostatniego dziesięciolecia wprowadzono na rynek farmaceutyczny kilka nowych leków o działaniu hipolipemizującym. Można je podzielić na 2 grupy: leki zmniejszające stężenie cholesterolu frakcji LDL oraz leki zwiększające stężenie HDL.