Farmaceuta w Serbii

Czy w Serbii funkcjonuje opieka farmaceutyczna? Czy serbscy maturzyści chętnie składają aplikacje na farmację? Jakie są perspektywy pracy dla farmaceuty w tym kraju? Na te i inne pytania odpowiedziała mi Tanja Tomic, studentka IV roku studiów farmaceutycznych na Uniwersytecie Medycznym w Nowym Sadzie.

Dlaczego wybrałaś farmację? Czy to był Twój pierwszy wybór?

Od dziecka cechowało mnie zamiłowanie do roślin i chemii, zawsze też chciałam pomagać ludziom – farmacja pozwoliła mi mieć to wszystko w jednym zawodzie. Przyznam, że rozważałam wcześniej psychologię, ale ostatecznie to farmacja wygrała.

Czy jest wielu kandydatów na farmację w Serbii? Ilu studentów jest na roku? W Polsce, kiedy ja decydowałam się na ten kierunek, nie było łatwo się dostać z uwagi na wielu kandydatów na jedno miejsce. Teraz sytuacja się zmieniła – maturzyści mniej chętnie składają aplikacje na farmację.

W Serbii mamy 5 wydziałów farmaceutycznych i każdy z nich jest co roku zapełniony, tak więc chętnych nie brakuje. Na przykład na mojej uczelni jest 108 miejsc dostępnych na pierwszym roku. W kolejnych latach ta liczba zależy już od tego, ilu studentom uda się uzbierać w ciągu poprzedniego roku akademickiego 37 punktów na możliwe 60 do zgromadzenia – jest to wymagane, aby przejść dalej. Zaliczenie każdego egzaminu wiąże się ze zdobyciem określonej liczby punktów.

Czy w Serbii, podobnie jak w Polsce, większość studentów farmacji to kobiety? A może jest zupełnie odwrotnie?

U nas również ten kierunek przyciąga zdecydowanie więcej kobiet niż mężczyzn.

Ile lat trwają studia farmaceutyczne w Serbii? Czy, jak w Polsce, 5,5 roku? Czy są płatne?

Farmacja w naszym kraju to studia 5-letnie. Opłata za studia zależy od wyników w nauce danego studenta. Jeżeli zgromadzisz 48 na 60 punktów, nie musisz płacić za dany rok. Reasumując, żeby zdać na następny rok, należy zdobyć, jak już wcześniej wspomniałam, 37 punktów, natomiast żeby dany rok studiować bezpłatnie, należy postarać się o zgromadzenie 48 punktów.

Na którym roku studiów zaczynają się przedmioty kierunkowe?

Na drugim, wtedy odbywamy zajęcia m.in. z instrumentalnej analizy farmaceutycznej i chemii farmaceutycznej.

Obecnie na mojej uczelni wprowadzono zajęcia z farmacji klinicznej – moi młodsi koledzy mają szansę uczyć się również na oddziałach szpitalnych. Czy w Serbii również tak jest?

Nie, nie mamy takich zajęć. Zajęcia praktyczne zawężają się do stażu w aptece ogólnodostępnej. Farmacja kliniczna w Serbii nie jest popularną specjalizacją; tylko kilka procent farmaceutów w naszym kraju pracuje w tej dziedzinie.

Czy zmieniłabyś coś w nauczaniu farmacji w Serbii?

Podczas moich zagranicznych praktyk w Polsce dowiedziałam się, że począwszy od III roku studiów macie możliwość odbycia wielu zajęć praktycznych. Chciałabym, aby i u nas coś takiego wprowadzono.

Jak wspominasz praktyki w Polsce? Były to praktyki na uczelni czy w aptece otwartej? Dlaczego wybrałaś praktyki akurat w naszym kraju?

Muszę przyznać, że praktyki w Polsce bardzo mi się podobały. Co roku studenci z mojego uniwersytetu odbywają praktyki właśnie tutaj i zawsze wracają z pozytywnymi wrażeniami, stąd nie był to dla mnie trudny wybór – i się nie zawiodłam. Poza tym, mamy bardzo dobre połączenie z Polską, co było dodatkowym atutem w tej sytuacji. Co do specyfiki praktyk: miałam tydzień zajęć na uczelni w Łodzi oraz tydzień praktyk w aptece ogólnodostępnej.

W jaki sposób w Serbii odbywane są praktyki? Czy podobnie jak w Polsce są one organizowane podczas wakacji, czy też odbywają się w trakcie roku akademickiego?

W Nowym Sadzie mamy 2 tygodnie praktyk w aptece ogólnodostępnej w trakcie roku, natomiast dla porównania w Belgradzie studenci zobligowani są do odbycia 3-miesięcznych praktyk podczas ostatniego semestru studiów. Zależy to więc w dużej mierze od uczelni.

Czy po ukończeniu studiów macie możliwość odbycia studiów podyplomowych, dających możliwość rozwoju w wybranej dziedzinie farmacji? A może macie możliwość wyboru specjalizacji w trakcie studiów?

Mamy specjalizacje akademickie, takie jak leki biologiczne, rejestracja leków oraz farmacja przemysłowa – trwają one od roku do 2 lat. Można również wybrać jedną ze specjalizacji opieki zdrowotnej – są to technologia postaci leku, farmacja kliniczna, biochemia, chemia sanitarna, toksykologia. Te trwają już nieco dłużej, bo od 2 do nawet 4 lat. Istnieją także krótkie programy studiów, tj. mikrobiologia i nadzór nad bezpieczeństwem farmakoterapii – trwają najkrócej, bo od pół roku do maksymalnie roku. Wszystkie z wymienionych typów specjalizacji odbywają się dopiero po ukończeniu farmacji. Jeśli ktoś chce podążać drogą akademicką, można przez 3 lata zrobić doktorat z danej dziedziny.

Czy lekarze w Serbii chętnie współpracują z farmaceutami?

Niestety środowisko lekarskie niechętnie decyduje się na tego typu współpracę. Ludzie w Serbii często postrzegają farmaceutów jako sprzedawców w aptece, choć jednocześnie standardowe konsultacje farmaceutyczne są doceniane.

Czy w Serbii jest świadczona opieka farmaceutyczna?

Tak, jest to standardowa usługa na zasadzie konsultacji farmaceutycznej prowadzonej przez doradcę farmaceutycznego – pozwala na zwiększenie efektów leczenia. Pacjenci często z niej korzystają.

Kontynuując temat usług aptecznych: czy w serbskich aptekach świadczone są również takie usługi, jak pomiar glukozy we krwi czy pomiar ciśnienia?

Tak, mamy tego typu usługi. Również cieszą się zainteresowaniem wśród tutejszych mieszkańców.

Czy w aptekach w Serbii nadal popularne jest wykonywanie leków recepturowych? W Polsce receptura nadal występuje, choć nie każda apteka ją posiada. Kiedyś była częstszą praktyką, wielu lekarzy przepisywało na receptach leki robione.

Nie, jedynie w kilku aptekach można takie leki otrzymać. Z kolei duże sieci mają swoje własne centra, w których takie leki są wytwarzane centralnie, a następnie dystrybuowane.

Czy w Serbii farmaceuci mogą wypisywać recepty farmaceutyczne (kontynuacja leczenia, ratowanie życia itd.)?

Nie, farmaceuci w naszym kraju nie mają uprawnień do wypisywania recept pacjentom.

Czy leki na receptę w Serbii są zawsze pełnopłatne, czy zależy to od pewnych czynników, np. od grupy wiekowej?

Istnieją listy leków, które w zależności od zarówno diagnozy, jak i wieku pacjenta mają określoną odpłatność – pacjent może być całkowicie zwolniony z opłaty bądź też płacić jedynie jakąś część należności za dany preparat.

Jakie są możliwości pracy po farmacji w Serbii?

Po studiach farmaceutycznych w naszym kraju można pracować oczywiście nie tylko w aptece, ale również m.in. w badaniach klinicznych, w firmach farmaceutycznych, w laboratoriach. Można też związać swoją karierę z uczelnią jako dydaktyk akademicki lub badacz.

Czy wynagrodzenia dla farmaceutów w każdym sektorze są satysfakcjonujące?

W aptekach na ogół magistrzy farmacji zarabiają nieco mniej niż np. w przemyśle farmaceutycznym, ale muszę podkreślić, że bardzo dużo zależy tutaj od pracodawcy.

Czy masz już pomysł, co chciałabyś robić w przyszłości, po ukończeniu studiów farmaceutycznych?

Jeszcze nie zdecydowałam. Mam nadzieję, że trwający 6 miesięcy staż w aptece pozwoli mi na podjęcie decyzji o karierze zawodowej.

Tanjo, bardzo dziękuję ci za chęć podzielenia się tym, jak wygląda droga do osiągnięcia tytułu farmaceuty oraz jakie możliwości kariery czekają na świeżo upieczonych absolwentów w Serbii. Życzę ci samych sukcesów na tym końcowym już etapie oraz zadowolenia z wykonywanego zawodu – niezależnie od tego, jaką ścieżkę dla siebie wybierzesz.