Suplementacja w okresie zimowym

➡ Adaptogeny

Pod pojęciem adaptogenów kryją się substancje, których stosowanie pozwala na przystosowanie organizmu do niekorzystnych warunków środowiskowych, a z takimi zmagamy się przecież w okresie zimy. Efektem ich działania jest wzrost witalności i wytrzymałości organizmu, poprawa ogólnego samopoczucia, zwiększenie zdolności koncentracji, uwagi i zapamiętywania, poprawa sprawności seksualnej (która w okresie zimowym ulega pogorszeniu), redukcja poziomu lęku, a także poprawa odporności organizmu.

➡ Żeń-szeń

Ten znany wszystkim adaptogen stosowany jest szczególnie chętnie w okresie zimowym ze względu na swoje właściwości pobudzające. Usuwa objawy zmęczenia, zwiększa wydolność fizyczną, poprawia funkcje kognitywne i wzmaga aktywność seksualną, a ponadto wzmacnia system odpornościowy. Za optymalną uważa się dawkę od 50 mg do 100 mg standaryzowanego na zawartość 20% ginsenozydów ekstraktu żeń-szenia na dobę. Najlepsze efekty stosowania osiąga się, zażywając preparat codziennie, najlepiej rano, w czasie posiłku, jednak nie dłużej niż przez 3 miesiące.

Suplementów zawierających ekstrakt z żeń-szenia nie powinny stosować osoby cierpiące na nadciśnienie i choroby serca, hemofilię i hipoglikemię oraz dzieci, kobiety w ciąży i karmiące. Nie zaleca się łączenia żeń-szenia z lekami przeciwcukrzycowymi, przeciwdepresyjnymi, przeciwpsychotycznymi, benzodiazepinami i inhibitorami pompy protonowej.

➡ Różeniec górski

Różeniec górski, inaczej arktyczny korzeń, Rhodiolia rosea, to roślina, która także działa pobudzająco na organizm człowieka. Stymuluje układ nerwowy, poprawia koncentrację i zdolność do zapamiętywania, usprawnia refleks, redukuje zmęczenie i zwiększa wydolność seksualną. Substancje czynne zawarte w różeńcu stymulują wydzielanie serotoniny w mózgu, co uznaje się za bezpośrednią przyczynę przeciwdepresyjnego działania tej rośliny.

Preparaty na bazie różeńca górskiego zaleca się przyjmować w godzinach porannych. Zalecana dawka dzienna wynosi od 100 mg do nawet 600 mg wyciągu z różeńca (najlepiej standaryzowanego na zawartość salirozydów i rozawin). Suplementów zawierających różeniec nie powinny stosować kobiety w ciąży i karmiące, dzieci poniżej 12. roku życia oraz osoby stosujące leki o działaniu psychostymulującym.

➡ Cytryniec chiński

Owoce cytryńca stosowane są jako adaptogen ze względu na działanie tonizujące i wzmacniające układ nerwowy – przeciwdziałają zmęczeniu fizycznemu i psychicznemu oraz depresji, przez co poprawiają ogólny nastrój. Cytryniec chiński jako źródło antyoksydantów działa również ochronnie na komórki organizmu i wzmacnia aktywność systemu immunologicznego w walce z patogenami.

Produkty dostępne na rynku zawierają zróżnicowaną ilość wyciągu z cytryńca chińskiego. Zgodnie z zaleceniami zażywa się od 200 mg do 1000 mg wyciągu z cytryńca chińskiego na dobę, optymalnie w godzinach porannych po spożytym posiłku. Nie zaleca się stosowania go u kobiet w ciąży i karmiących, dzieci oraz osób zmagających się z ciężkim nadciśnieniem, zaburzeniami rytmu serca i epilepsją.

Suplementacja to nie wszystko

Na podkreślenie zasługuje fakt, że zarówno odporność, jak i witalność organizmu można wspomóc, prowadząc odpowiedni tryb życia. Mimo panujących zimą trudnych warunków pogodowych warto wdrożyć systematyczną aktywność fizyczną na świeżym powietrzu, oczywiście uwzględniając przed wyjściem odpowiedni ubiór chroniący zarazem przed przemarznięciem i przegrzaniem organizmu. Zarówno będąc w domu, jak i w pracy starajmy się jak najdłużej przebywać w naturalnym świetle, a w pogodny dzień korzystać ze słońca. Zamiast objadania się słodyczami i przekąskami, które przynoszą przyjemność tylko na chwilę, warto skomponować zdrowy posiłek, który dostarczy cennych składników tak potrzebnych organizmowi w okresie zimy. Długie zimowe wieczory to nie zawsze powód do przygnębienia i melancholii – mogą stać się pretekstem do odkrycia nowego hobby, a także rozmów z bliskimi, na które w dzisiejszym świecie często brakuje czasu.

Źródła:
Święcicki Ł. Depresja sezonowa – epidemiologia, etiopatogeneza, objawy i metody leczenia. Forum Medycyny Rodzinnej 2007; 4(3): 376–383.
Jankowska K., Suszczewicz N. Naturalne metody wspomagania odporności w walce z koronawirusem. Wiedza Medyczna 2020; 46–65.
Zegan M., Michota-Katulska E., Gałązka M., Sińska B., Kucharska A. Suplementy diety i żywność stosowana w celu wspomagania odporności – badania pilotażowe. Problemy Higieny i Epidemiologii 2013; 94(4): 910–914.
Anghelescu I. G., Edwards D., Seifritz E., Kasper S. Stress management and the role of Rhodiola rosea: a review. International Journal of Psychiatry in Clinical Practice 2018; 22 (4): 242–252.
Pansofia A. Adaptogens, Tonic Herbs for Fatigue and Stress. Alternative and Complementary Therapies 2003; 9(6): 327–331.