Dlaczego współpraca między lekarzem a farmaceutą jest tak ważna?

W czasach pandemii COVID-19 nasze społeczeństwo na nowo odkryło, jak ważną rolę w służbie zdrowia odgrywa farmaceuta. Ze względu na ograniczone możliwości kontaktu z lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej farmaceuci są nieraz jedynymi specjalistami, do których może zwrócić się pacjent. W tych warunkach zaczęto dostrzegać zalety wdrożenia realnej opieki nad farmakoterapią pacjenta oraz znaczenie dobrej współpracy z lekarzami.

Farmaceuci w czasie pandemii

Obecnie wizyty u lekarzy najczęściej ograniczają się do kontaktu telefonicznego i otrzymania kodu recepty wraz z zaleceniami. Dlatego chorzy w pierwszej kolejności poszukują porady w aptece, niejednokrotnie pomijając konsultację z lekarzem.

Dodatkowo zamknięcie wielu przychodni i gabinetów sprawiło, że pacjenci mieli trudności z uzyskaniem recepty – w tej sytuacji farmaceuci uzyskali prawo do wypisywania recept farmaceutycznych w szerszym niż wcześniej zakresie.
W trudnych początkach pandemii pomocna okazała się również receptura apteczna. Mogliśmy wykorzystać naszą wiedzę i umiejętności, aby stworzyć własne receptury płynów do odkażania.

W pierwszych miesiącach pandemii nasza uwaga była skupiona na poszukiwaniu leków na rynku, zapewnieniu dostępności wyrobów medycznych oraz szczepionek przeciwko grypie. Częsty kontakt telefoniczny z pacjentami w celu poinformowania o dostępności lub braku leku pokazał nam, że jako grupa zawodowa potrafimy się zdyscyplinować i działać niezależnie od sytuacji. Pacjenci natomiast zaczęli realizować całe recepty w jednej aptece, tak aby ograniczyć liczbę odwiedzin, co dało możliwość dostrzeżenia potrzeby wdrożenia opieki farmaceutycznej.

Zmiany na lepsze?

Zmiany, które obejmowały naszą służbę zdrowia w ciągu ostatnich lat, doprowadziły do pogorszenia wizerunku aptek ogólnodostępnych. Agresywna konkurencyjność, ogromna dostępność suplementów diety, zaniżanie cen leków dominowały nad ideą apteki jako miejsca udzielania fachowej porady i pomocy pacjentowi. Apteki stały się przedsiębiorstwami, których zasadniczym celem było osiągnięcie konkretnego przychodu, niezbędnego oczywiście do utrzymania apteki na rynku.

Ostatni rok skłonił aptekarzy do głębszego zastanowienia się nad własnym biznesem i dostosowania do obecnych realiów. Epidemia zweryfikowała stany magazynowe, a coraz więcej farmaceutów musiało dostosować asortyment apteczny do bieżących potrzeb. Pojawiła się również potrzeba poświęcenia o wiele większej uwagi pacjentom. Niejednokrotnie błędy formalne w receptach wymagały kontaktu farmaceuty z lekarzem, ponieważ pacjent miał ten kontakt znacznie utrudniony.

W tych warunkach aptekarze, zwłaszcza w lokalnych i osiedlowych placówkach, mniejszych, ale za to bardziej nastawionych na potrzeby miejscowych pacjentów, dostrzeli zalety wdrożenia realnej opieki nad farmakoterapią pacjenta oraz znaczenia współpracy z lekarzami.

Nowy model opieki farmaceutycznej

Opieka farmaceutyczna polega na aktywnym współudziale farmaceuty w poprawie jakości życia pacjenta poprzez wydawanie, poradnictwo i monitorowanie terapii lekowej. Jej celem jest poprawa zdrowia i jakości życia pacjentów. Wdrożenie optymalnego leczenia farmakologicznego ma znaczenie m.in. w przypadku leczenia pacjentów z wielolekowością, które staje się coraz bardziej złożone, często wymaga zaangażowania interdyscyplinarnego zespołu specjalistów w celu podawania i monitorowania wybranej terapii.

Dla farmaceuty i lekarza skuteczna współpraca w zakresie pacjentów nigdy nie była ważniejsza. Dlatego dzisiejszy model opieki zdrowotnej zmierza w kierunku objęcia pacjenta opieką przez zespół współpracujących ze sobą specjalistów, w którym rola farmaceuty jest równie istotna jak innych członków zespołu.

Koncepcja opieki farmaceutycznej może wpłynąć na praktykę aptek oraz wizerunek farmaceuty w dzisiejszym systemie. W wielu krajach na świecie w aptekach można uzyskać poradę zdrowotną. Na przykład w Stanach Zjednoczonych farmaceuci mogą współdecydować z lekarzem o leczeniu: astmy, cukrzycy, dyslipidemii, chorób reumatycznych, a także terapii przeciwzakrzepowej i szczepieniach [1].