Kobieta ciężarna z alergią w aptece

Ketotifen

Jeśli u pacjentki z alergicznym zapaleniem spojówek terapia miejscowa preparatem z kromoglikanem sodu okazuje się niewystarczająco skuteczna, możesz zarekomendować krople do oczu z ketotifenem. Zaleć pacjentce, aby stosowała lek dwa razy dziennie (rano i wieczorem po jednej kropli do każdego oka). Pomimo braku odpowiednich badań potwierdzających bezpieczeństwo miejscowego stosowania ketotifenu przez kobiety w ciąży producenci preparatów OTC dopuszczają jego ostrożne stosowanie, gdyż po podaniu do oka wchłania się do krążenia ogólnego w bardzo niewielkiej ilości.

Oksymetazolina i ksylometazolina

W szczególnych sytuacjach możesz zaproponować ciężarnej pacjentce zastosowanie donosowych preparatów sympatykomimetycznych, czyli ksylometazoliny i oksymetazoliny. Ze względu na krótkotrwałe działanie ich stosowanie ogranicza się głównie do sytuacji udrożnienia nosa przed zastosowaniem donosowych glikokortykosteroidów. Ponadto ich częste stosowanie może doprowadzić do rozwinięcia się kataru polekowego. Zarówno ksylometazolina, jak i oksymetazolina stosowane doraźnie wydają się nie stanowić ryzyka dla płodu, jednak dane dotyczące bezpieczeństwa są ograniczone. Możesz zatem zarekomendować pacjentce stosowanie preparatów udrażniających jako doraźną formę pomocy po zakończeniu I trymestru ciąży i przez okres nie dłuższy niż 3–5 dni.

Leki nierekomendowane u ciężarnych

W terapii alergii stosowane są również leki, których nie należy polecać kobietom ciężarnym ze względu na całkowity brak badań lub ich szkodliwe działanie na płód.

Pseudoefedryna i fenylefryna

Pacjentkom w ciąży odradzaj stosowanie doustnych leków sympatykomimetycznych, np. pseudoefedryny i fenylefryny. Autorzy przeglądu systematycznego opublikowanego w 2006 roku zwracają uwagę na pojedyncze opisy przypadków sugerujące możliwość wystąpienia wad związanych z nieprawidłowym rozwojem naczyń krwionośnych u płodów narażonych na ekspozycję na pseudoefedrynę oraz inne leki sympatykomimetyczne.

Olopatadyna

Stosowania kropli do oczu zawierających olopatadynę nie należy rekomendować pacjentkom w ciąży. Producent odradza stosowanie leku nie tylko kobietom w ciąży, ale również kobietom w wieku rozrodczym.

Tetryzolina

Krople do oczu zawierające lek obkurczający naczynia krwionośne, tetryzolinę, nie są odpowiednio przebadane pod kątem bezpieczeństwa, dlatego nie powinny ich stosować pacjentki w ciąży.

Zalecenia niefarmakologiczne

W pierwszej kolejności zaproponuj ciężarnej pacjentce rozwiązania niefarmakologiczne. W przypadku ANN oprócz ograniczenia kontaktu z alergenem do minimum, możesz zalecić stosowanie izotonicznego lub hipertonicznego roztworu soli morskiej do nosa albo przeprowadzenie irygacji. Według danych z badania klinicznego z 2000 roku oceniającego skuteczność irygacji nosa przy użyciu hipertonicznego roztworu soli morskiej jest to metoda efektywna i może przynieść tymczasową ulgę.
Pacjentce w ciąży z alergicznym zapaleniem spojówek przed wydaniem leku zaproponuj przemywanie oczu chłodnym roztworem soli fizjologicznej, co ułatwi wypłukanie alergenu z powierzchni oka i może przynieść tymczasową ulgę.

W chorobach alergicznych najważniejszym zaleceniem niefarmakologicznym jest unikanie kontaktu pacjenta z alergenem, o ile jest to możliwe.

Źródło:
Tuszyński, P.K. (red). Zdrowie kobiety z perspektywy farmaceuty. Wydawnictwo Farmaceutyczne, Kraków 2022.