Łagodny przerost prostaty z perspektywy farmaceuty

Finasteryd stosuje się także w dawkach 1 mg w łysieniu androgenowym u młodych ludzi. U osób młodszych ryzyko dysfunkcji seksualnych jest dużo większym problemem i pacjent powinien podjąć świadomie decyzję dotyczącą rozpoczęcia leczenia. Istnieją doniesienia mówiące o trwałych zaburzeniach funkcji seksualnych, utrzymujących się po odstawieniu fina-sterydu i dutasterydu [3].

Zasady leczenia przerostu prostaty

Leczenie farmakologiczne nie jest tak skuteczne, jak leczenie operacyjne, ale może zapewnić wystarczające złagodzenie objawów. W przypadku gdy terapia nie przynosi efektów, leczenie operacyjne jest kolejnym krokiem. Pacjenci z przerostem prostaty mogą doświadczyć całkowitego zatrzymania moczu. Stan taki w szybkim czasie może doprowadzić do ostrego uszkodzenia nerek. Objawami są bezmocz oraz silny ból podbrzusza. Konieczny jest wówczas pilny kontakt z lekarzem i zacewnikowanie chorego. Podobne objawy, jak te  występujące w rozroście gruczołu krokowego, mogą być obserwowane w raku tego narządu (wiek jest jedynym z głównych czynników ryzyka tego nowotworu). Rak prostaty często daje przerzuty odległe do kości (dlatego nie wolno bagatelizować bólów kostnych u mężczyzn), rzadziej do wątroby, płuc czy mózgu. Jest to nowotwór o powolnym przebiegu. Leczenie może obejmować operację, hormonoterapię, chemioterapię i radioterapię. Warto zwracać szczególną uwagę na leki mogące prowadzić do zatrzymania moczu, szczególnie te o silnym potencjale antycholinergicznym oraz sympatykomimetyki (np. pseudoefedryna i fenylefryna w lekach na przeziębienie).

Leki, na które trzeba uważać u pacjentów z przerostem prostaty

Pacjenci ze zdiagnozowanym przerostem prostaty najczęściej rozpoczynają terapię przy użyciu blokerów receptora alfa-adrenergicznego lub inhibitorów 5-alfareduktazy [4]. W związku z tym istnieją grupy leków, które są przeciwwskazane u tych chorych ze względu na ryzyko interakcji lub które można stosować jedynie z ostrożnością [4-6]. Takie grupy leków przedstawiono w tabeli 1. Na szczególną uwagę  zasługuje pseudoefedryna, która jest składnikiem wielu preparatów złożonych. Większość producentów wyraźnie  zaznacza w ulotkach, że przyjmowanie takich połączeń jest przeciwwskazane u mężczyzn z przerostem prostaty [7].

Surowce naturalne w leczeniu przerostu prostaty

Znaczenie preparatów naturalnych w przeroście gruczołu krokowego jest ograniczone. Według badań klinicznych skuteczne mogą być preparaty zawierające wyciąg z kory śliwy afrykańskiej. Popularne preparaty zawierające wyciąg z palmy sabalowej różnią się znacznie jakością i rodzajem ekstraktu. Dostępne wyniki badań i raporty Europejskiej Agencji Leków wskazują, że najskuteczniejsze będą wyciągi heksanowe, które w Polsce są niedostępne.

Źródło:

1. American Urological Association, AUA guideline on the management of benign prostatic hyperplasia: Diagnosis and treatment recommendations, 2003.
2. S. Youssef, Medicines Use Reviews: A practical guide, w: „Pharmaceutical Press”, 2010.
3. A.M. Traish, J. Hassani, A.T. Guay,
4. M. Zitzmann, M.L. Hansen, Adverse side effects of 5α-reductase inhibitors therapy: persistent diminished libido and erectile dysfunction and depression  in a subset of patients, w: „The Journal of Sexual Medicine”, 2011, 8(3): 872–884.
5. AUA. Guideline on the management of benign prostatic hyperplasia: diagnosis and treatment recommendations, 2004.
6. BNF 72, BMJ Group, „Pharmaceutical Press”, September 2016, London.
7. S.A. Francis, F. Smith, J. Malkinson, A. Constanti, K. Taylor, Integrated Pharmacy Case Studies, First edition, w: „Phar- maceutical Press”, 2014. ChPL Ibuprom Zatoki, ChPL Metafen Zatoki.

Tekst opublikowany w numerze 2/2019 czasopisma Recepta