Norwegia z punktu widzenia farmaceutki

Jak właściwie wygląda realizacja recepty?

Pacjent, wchodząc do apteki w celu realizacji recepty, musi pobrać numerek, po czym jest wzywany do odpowiedniego stanowiska. Aby odszukać pacjenta w bazie danych, farmaceuta musi zobaczyć jego dokument ze zdjęciem i numerem PESEL.

Farmaceuta otwiera konto pacjenta, gdzie widnieją wszystkie aktualne recepty i zaznacza te, które pacjent chce zrealizować. W trakcie rejestracji leków otrzymujemy informacje o potencjalnych interakcjach oraz o najważniejszych rzeczach, o których należy wspomnieć pacjentowi podczas stosowania danego produktu. Następnie pojawia się okno, w którym możemy redagować dawkowanie zapisane przez lekarza, np. zapis „1 × 3” redagujemy jako „1 tabletka 3 razy dziennie”. Ewentualnie dopisujemy inne ważne informacje, np. o jakiej porze brać lek, na czczo czy z jedzeniem itp., i drukujemy etykietę.

Recepta zostaje skontrolowana przez farmaceutę pod kątem ilości wydawanego leku, refundacji, dawkowania oraz interakcji. Etykieta składa się z dwóch części. Pierwsza zawiera informacje, gdzie znajduje się lek – numer szuflady. Druga imię i nazwisko pacjenta oraz wcześniej zredagowane dawkowanie i wygenerowany kod. Etykietę przyklejamy na opakowanie danego produktu i skanujemy kod z etykiety, a następnie kod z opakowania leku. Program sprawdza, czy lek zarejestrowany w programie zgadza się z tym faktycznie wydawanym. Pacjent potwierdza podpisem otrzymanie leku.

Jakie usługi świadczą apteki w Norwegii?

Z uwagi na to, że mamy dostęp do listy leków pacjenta, każdorazowo kontrolujemy receptę pod kątem interakcji oraz sprawdzamy dawkowanie. Pacjent otrzymuje też, jak wspomniałam wyżej, lek z etykietą opisującą dawkowanie zalecone przez lekarza. Ponadto obok wydawania leków na receptę apteki, niezależnie od sieci, świadczą cztery podstawowe usługi:

• Dla pacjentów z astmą i POChP świadczona jest usługa, w której otrzymują instruktaż i/lub pokazują, jak obsługują swój inhalator. Celem jest sprawdzenie poprawności techniki i wyeliminowanie błędów. Usługa nie jest w żaden sposób limitowana dla pacjentów.
• Dla pacjentów, którzy rozpoczynają leczenie nową substancją czynną, prowadzone są konsultacje na temat danego leku, jego działania, interakcji, niepożądanych skutków i ewentualnego im zapobiegania. Pacjenci w ramach tej usługi mają prawo do dwóch konsultacji: po 1–2 tygodniach oraz po 3–5 tygodniach od rozpoczęcia leczenia nową substancją czynną.

Obydwie usługi wykonywane są przez farmaceutów i są dla pacjentów bezpłatne. Apteka otrzymuje wynagrodzenie za ich realizację z narodowego funduszu zdrowia.

• W aptece można również zaszczepić się przeciwko grypie. Szczepienie może być wykonane w aptece przez dowolny personel medyczny po uprzednim szkoleniu. Natomiast kwalifikacja do szczepienia i przepisanie recepty na szczepionkę przeciwko grypie „przechodzi” przez farmaceutę.
• Pomoc w wyjściu z nałogu narkotykowego dla pacjentów uzależnionych.

Ponadto niektóre apteki – w zależności od sieci – świadczą usługi pomiaru ciśnienia oraz analizy zmian skórnych pod kątem nowotworu, a dodatkowo szczepienia przeciwko innym chorobom zakaźnym niż grypa.

Część aptek realizuje tzw. Multidose, czyli system, w którym pacjent dostaje z apteki leki na dwa lub cztery tygodnie w formie taśmy składającej się z połączonych ze sobą torebek, zawiniętych w rolkę. W każdej pojedynczej torebce znajduje się odpowiedni lek (lub leki), jest ona opisana datą i godziną. Stanowi to bardziej zaawansowaną wersję organizatorów/pojemników na leki.

Co ułatwia opiekę farmaceutyczną w Norwegii?

• Elektronizacja. Recepty wysyłane są do aptek poprzez system elektroniczny; w ten sam sposób wystawiane są decyzje o refundacji i prowadzona jest rejestracja usług. Do realizacji i kontroli recept, wprowadzania do nich poprawek, wysyłania refundacji oraz rejestrowania usług i drukowania etykiet z dawkowaniem używany jest jeden program apteczny.
• Ograniczony pod względem ilościowym rynek leków i suplementów diety. Dotyczy to zarówno zarejestrowanych leków innowacyjnych, jak i generycznych.
• Przejrzyste zasady refundacji leków.
• Łatwy kontakt z lekarzem i chęć współpracy z apteką.
• Jasne wytyczne ze związku aptek oraz wsparcie merytoryczne realizacji usług z zakresu opieki farmaceutycznej.
• Jedna platforma szkoleniowa, dzięki której można poszerzać swoje umiejętności. Jest wolna od wpływu firm farmaceutycznych.
• Portal internetowy RELIS wspierający farmaceutów, w którym można zadawać pytania dotyczące problemów z zakresu farmakoterapii i uzyskać odpowiedź specjalistów bazujących na najnowszej wiedzy naukowej.
• Dostęp online do opracowanych wytycznych dotyczących farmakologii poszczególnych jednostek chorobowych. Wytyczne te są używanych przez lekarzy w codziennej praktyce.

Wszystkie wyżej wymienione elementy pomagają skupić się na tym, co najważniejsze – na pacjencie. Nie musimy przejmować się tym, czy dawkowanie na recepcie pozwala nam wydać dane opakowanie z refundacją i czy aby na pewno refundacja zostanie nam przyznana. Sprawdzamy, czy dawkowanie danego leku jest prawidłowe, ale pod kątem terapii, opierając się na zestandaryzowanych wytycznych. Mamy czas na analizę ewentualnych interakcji, na rozmowę z pacjentem i wyłapanie potencjalnych problemów lekowych. Edukujemy pacjentów, jak osiągnąć najlepsze efekty farmakoterapii, co przekłada się na zdecydowane lepszą jakość życia.