Nowotwór piersi – aktualne metody leczenia

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) rak piersi jest nowotworem powstającym z komórek gruczołu piersiowego, który rozwija się w niej miejscowo oraz daje przerzuty do węzłów chłonnych i narządów wewnętrznych (płuc, wątroby, kości i mózgu).

Rak piersi jest także najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet i powodującym wysoką śmiertelność wśród nich na całym świecie.

Spośród wszystkich nowotworów wśród kobiet w Polsce 21% stanowi rak piersi i jest on najczęstszą przyczyną ich śmierci. Na całym świecie co roku wykrywa się go u około 1,5 mln kobiet, a około 400 tysięcy umiera z tego powodu. Objawy raka piersi pojawiają się dopiero na pewnym etapie jej rozwoju. Pierwszym symptomem jest zwykle twardy guzek w piersi, najczęściej w zewnętrznym górnym jej kwadracie. Istotny wpływ na zachorowanie ma wiek. Rzadko chorują kobiety przed 35. rokiem życia, natomiast ryzyko zachorowania znacznie rośnie po 45. roku życia. Największą zapadalność notuje się u kobiet między 50. a 65. rokiem życia.

Rak piersi jest nowotworem, którego etiologia dotychczas nie została jednoznacznie ustalona. W wielu publikacjach podkreśla się jednak najważniejsze czynniki ryzyka: zmiany modelu prokreacyjnego, otyłość, brak aktywności fizycznej i predyspozycje genetyczne. W wielu krajach wdrożono programy mające na celu ograniczenie społecznych i ekonomicznych skutków raka piersi. Skutecznym narzędziem ograniczenia umieralności z powodu tego nowotworu okazały się populacyjne programy przesiewowe (skrining), które w niektórych krajach doprowadziły w grupach docelowych do spadku współczynników umieralności o 20–30%. Wczesne wykrycie choroby jest niezwykle ważne do podjęcia terapii przeciwnowotworowej.

Terapie stosowane w leczeniu raka piersi

Współcześnie w dziedzinie onkologii w przebiegu raka piersi zastosowanie mają metody leczenia systemowego: hormonoterapia, chemioterapia i terapia celowana molekularnie. W ciągu ostatnich lat dokonał się postęp w leczeniu choroby nowotworowej piersi. Jest to efekt odkrywania i wprowadzania coraz nowszych terapii, a także poznania i lepszego rozumienia biologii tej choroby. Obecnie dysponujemy wieloma metodami terapii oraz wieloma lekami. Stosuje się je w zależności od typu i podtypu nowotworu, jego biologii i parametrów.

Hormonoterapia jest najlepszym leczeniem z wyboru podtypu raka hormonozależnego piersi występującego w większości populacji kobiet. Jej wdrożenie u chorych jest uwarunkowane wykazaniem obecności receptorów estrogenowych w komórkach rakowych. Badania dostarczają dowodów na zwiększone ryzyko wystąpienia raka piersi związane ze stosowaniem różnych hormonalnych preparatów zastępczych. Poziomy ryzyka różnią się w zależności od rodzaju tych preparatów, przy czym większe ryzyko dotyczy skojarzonych metod leczenia i dłuższego czasu stosowania.

Wskazaniem do uzupełniającej chemioterapii są m.in. nowotwory „potrójnie ujemne”, czyli bez ekspresji zarówno receptorów hormonalnych, jak i HER2. Chemioterapię stosuje się również rutynowo w skojarzeniu z trastuzumabem u większości chorych z cechą HER2. Należy rozważyć ją także w przypadku nowotworów o ograniczonej hormonowrażliwości (niski stopień ekspresji receptorów hormonalnych). Zarówno w leczeniu przedoperacyjnym, jak i chemioterapii pooperacyjnej stosuje się zwykle dwu- lub trzylekowe schematy leczenia oparte na antracyklinach.