Odporność dzieci w wieku przedszkolnym w okresie zimowo-wiosennym

Wzmacnianie układu immunologicznego to długi i żmudny proces. Niestety nie ma możliwości, by doraźnie lub natychmiastowo wzmocnić jego pracę. Budowanie odporności wymaga codziennych, systematycznych działań oraz zmiany nawyków. I najlepiej ten proces zapoczątkować już na etapie wczesnodziecięcym, bo to właśnie u dzieci odporność buduje się w sposób pierwotny. Jak to zrobić, by uzyskać długofalowy efekt?

Sezon infekcyjny daje się we znaki wszystkim. Jednak tymi, którzy będą chorować najwięcej, są dzieci. Chorowanie to ich naturalny sposób zdobywania odporności. Każda przebyta infekcja to kolejna cegiełka w drodze do budowania pamięci komórkowej i odporności organizmu, który następnym razem będzie już wiedział, jak zareagować w kontakcie ze znanym mu już patogenem. Zdobywanie odporności to nic innego, jak nauczenie organizmu, jakie działa ma wytoczyć w walce z chorobami.

Mechanizmy budowania odporności

Odporność organizmu opiera się na dwóch mechanizmach, którymi są:

• odporność swoista (inaczej nabyta)
• odporność nieswoista (inaczej wrodzona).

Odporność wrodzoną można utożsamiać z pierwszą linią obrony przed czynnikami szkodliwymi. Jej działanie jest bardzo szybkie, jednak nie do końca precyzyjne. W ramach tej odporności działają komórki żerne, takie jak makrofagi, monocyty i neutrofile, limfocyty NK, komórki dendrytyczne, a także bariery immunologiczne (np. błony śluzowe). Rozpoznają one zagrożenie bardzo szybko, jednak nie działają wybiórczo i tym samym nie rozróżniają poszczególnych patogennych szczepów czy gatunków.

Odporność nabyta działa inaczej. Podczas pierwszego kontaktu z antygenem jej odpowiedź jest opóźniona. Jednak dzięki komórkom pamięci immunologicznej przy ponownym kontakcie z tym samym antygenem odpowiedź organizmu jest bardziej nasilona. Odporność ta jest też bardziej precyzyjna, ponieważ jej elementy rozpoznają konkretny antygen. Działanie odporności nabytej jest regulowane przez limfocyty i przez to jest bardziej adekwatne do danej ekspozycji na czynnik chorobotwórczy.

Budowanie odporności u dzieci

To tyle z podręcznikowej biologii. Przejdźmy jednak do praktyki. Najlepszymi sposobami na budowanie odporności są te, które stworzyła natura. Należy się cofnąć do korzeni i sięgnąć po najprostsze metody. Rozwijaniu odporności służy zdrowa dieta, aktywność fizyczna, przebywanie na świeżym powietrzu, hartowanie organizmu i higiena snu. Dotyczy to dorosłych i dzieci w takim samym stopniu. U dzieci jest to paradoksalnie łatwiejsze do osiągnięcia, gdyż mają one niepohamowaną potrzebę aktywności fizycznej i lubią spędzać czas na świeżym powietrzu. My, dorośli, musimy jedynie temu nie przeszkadzać.