O doborze podłoża maściowego. Możliwości wykorzystania Lekobazy PhC, Lekobazy LUX i Pentravanu.

Maści z Lekobazą PhC można wykonać metodą klasyczną (ręcznie w moździerzu) lub przy użyciu miksera aptecznego. Wykonanie maści w unguatorze wymaga właściwego doboru szybkości obrotów mieszadła, ponieważ zbyt szybkie obroty znacznie zwiększają objętość maści [2, 6]. Recepty nr 2–4 stanowią przykłady receptur zawierających w swoim składzie Lekobazę PhC [2, 3, 6, 7].

Lekobaza LUX należy do podłoży lipofilowych uwodnionych. Stanowi podstawę maściową o miękkiej konsystencji, ma charakter emulsji w/o. W swoim składzie zawiera hydrofobowy żel bazowy, glicerol, palmitynian izopropylu, emulgatory ułatwiające otrzymanie emulsji w/o (m.in. izostearynian triglicerolu), substancje konserwujące (kwas cytrynowy, sorbinian potasu) oraz znaczną ilość wody – 65%. Należy jednak pamiętać, że posiada niską LW (LW = 10). Aplikowana na skórę daje efekt chłodzenia, co jest korzystne w stanach zapalnych z towarzyszącą pokrzywką czy świądem. Charakteryzuje się wartością pH 3,5– 5,0. Zawarty w podłożu palmitynian izopropylu ma właściwości nawilżające i pobudzające wzrost zdrowych komórek naskórka. W porównaniu z Lekobazą PhC ma lepsze właściwości nawilżające (ze względu na większą zawartość wody i obecność glicerolu). Jest to podłoże trudno zmywalne, tworzy natłuszczającą warstwę na powierzchni skóry, przez co zapewnia dłuższy czas utrzymywania się substancji czynnych i ich lepszą penetrację. Lekobaza LUX charakteryzuje się dobrą rozsmarowywalnością oraz przyczepnością do błon śluzowych. Czyni to ją podłożem przydatnym również w recepturze ginekologicznej – do sporządzania maści i kremów dopochwowych. Mimo że dzięki zawartości izostearynianiu triglicerolu przeznaczona jest do sporządzania emulsji w/o, można też uzyskać na jej bazie emulsje typu o/w. Wiąże wodę powoli, ale trwale – optymalna ilość wody, jaką można wprowadzić, to ok. 20–30%. Należy pamiętać, że jest to proces długotrwały, jednak uzyskana w ten sposób emulsja charakteryzuje się dużą stabilnością. Podczas wykonywania maści typu zawiesina, gdy kluczowe jest odpowiednie roztarcie substancji czynnej i jej równomierne rozproszenie w podłożu, zbędny jest dodatek substancji zwilżających ze względu na obecność gliceryny. Maści typu zawiesina powinno się sporządzać dwuetapowo: mieszając substancję czynną z niewielką ilością podłoża, a następnie stopniowo dodając resztę podłoża. Dzięki dużej zawartości wody (65%) możliwe jest uzyskanie maści typu roztworu – substancje czynne mogą być bowiem rozpuszczane w wodzie obecnej w podłożu [2, 4–6]. Podczas wykonywania postaci leku z Lekobazą LUX należy zwrócić uwagę na jej pH (3,5–5,0) – niektóre substancje lecznicze w zbyt niskim pH ulegają inaktywacji, np. erytromycyna (antybiotyk jest trwały w podłożach absorpcyjnych, lecz rozkłada się w obecności wody; nie należy stosować podłoży emulsyjnych charakteryzujących się kwaśnym pH, erytromycyna wykazuje największą trwałość w zakresie pH 8–8,5) [2, 4]. Recepty 5–9 stanowią przykłady wykorzystania Lekobazy LUX jako podłoża (Tabela 2) [2, 3, 6, 7].