Powrót do pracy po dłuższej przerwie

Powodów długiej przerwy w pracy w aptece może być wiele – wychowywanie dzieci, choroba, doktorat. O ile w większości profesji nie jest to problemem, o tyle w zawodach medycznych powrót do pracy po okresie bezczynności zawodowej nie jest już kwestią wyłącznie naszej decyzji. Odpowiednio długa przerwa powoduje konieczność odbycia specjalnego przeszkolenia. Kogo obejmuje takie szkolenie, kiedy nie trzeba go robić i jak wygląda procedura powrotu do pracy? Wyjaśniam w poniższym tekście.

Prawo regulujące zawód farmaceuty

Zacznijmy od wiedzy niezbędnej w planowaniu powrotu do pracy po dłuższej przerwie, czyli od zapoznania się z przepisami prawa regulującymi tę kwestię. Do niedawna kluczowa w tym zakresie była Ustawa z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich, a w niej zwłaszcza art. 17. Wskazano w nim, że: farmaceuta, który nie wykonuje swojego zawodu w aptece przez okres dłuższy niż 5 lat w ciągu ostatnich 6 lat, a chce wrócić do niego, musi zawiadomić o tym właściwą okręgową radę aptekarską i odbyć przeszkolenie uzupełniające trwające nie dłużej niż 6 miesięcy.

W ustawie wyszczególniono także prace, których świadczenie nie było uznawane za przerwę w wykonywaniu zawodu farmaceuty. Działo się tak, gdy:

• pracowaliśmy w inspekcji farmaceutycznej,
• jako nauczyciel akademicki na kierunku farmacja,
• redaktor merytoryczny naukowo-zawodowych czasopism farmaceutycznych,
• pełniliśmy funkcję z wyboru w organach izb aptekarskich,
• byliśmy zatrudnieni w podmiotach zobowiązanych do finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych lub urzędach je obsługujących i odpowiadaliśmy za przygotowywanie/nadzór nad udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej lub realizację recept i zleceń na wyroby medyczne.

Sytuacja uległa zmianie 10 grudnia 2020 r., kiedy po 30 latach doczekaliśmy się kompleksowej ustawy regulującej nasz zawód. Tego dnia posłowie przyjęli projekt Ustawy o zawodzie farmaceuty, a 17 grudnia podpisał ją Prezydent. Jak ważne jest to wydarzenie, może świadczyć fakt, że byliśmy jedyną grupą spośród zawodów zaufania publicznego, która dotąd nie miała ustawy regulującej jej rolę w systemie opieki zdrowotnej.

Ustawa o zawodzie farmaceuty a powrót do pracy po przerwie

W nowej ustawie znalazły się zapisy mówiące o tym, jak powinien wyglądać powrót do pracy po długiej przerwie. W porównaniu z dotychczas obowiązującymi przpepisami, zmieniono w niej maksymalny okres trwania szkolenia uzupełniającego. Obecnie ma ono trwać nie dłużej niż 2 miesiące. Dodatkowo, doprecyzowano zapisy wyliczające funkcje, których wykonywanie nie stanowi przerwy w zawodzie farmaceuty.

Oprócz tych wskazanych we wcześniejszej ustawie o izbach aptekarskich z 1991 r., dodano także:

• pracę na stanowisku związanym z wykonywaniem zawodu farmaceuty w jednostkach podległych ministrowi właściwemu do spraw zdrowia lub przez niego nadzorowanych,
• pracę lub służbę w urzędzie obsługującym Ministra Sprawiedliwości lub
• w jednostkach organizacyjnych przez niego utworzonych lub nadzorowanych,
• zatrudnienie lub pełnienie służby wojskowej w urzędzie obsługującym Ministra Obrony Narodowej, w jednostkach organizacyjnych jemu podległych lub przez niego nadzorowanych,
• pracę w Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
• wykonywanie usług farmacji klinicznej w podmiotach leczniczych w zakresie czynności zawodowych farmaceutów.

W nowych przepisach usunięto możliwość pracy w ramach merytorycznej działalności redakcyjnej naukowo-zawodowych czasopism farmaceutycznych, która była zapisana we wcześniejszej ustawie. Dodatkowo wprowadzono zmiany w punkcie dotyczącym pracy w podmiotach zobowiązanych do finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych lub urzędach te podmioty obsługujących. Uznaje się, że w tym przypadku nie nastąpiła przerwa w pracy w naszym zawodzie, jedynie gdy wykonywaliśmy czynności związane z „przygotowywaniem, organizowaniem lub nadzorem nad wykonywaniem czynności zawodowych farmaceuty”.

Powrót do pracy a pandemia – ważne zmiany

Analizując przepisy dotyczące powrotu do pracy po dłuższej przerwie, nie sposób ominąć zmian legislacyjnych, jakie wymusiła pandemia. Pod koniec ubiegłego roku została ogłoszona Ustawa z dnia 27 listopada 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zapewnienia w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii kadr medycznych. Zgodnie z nią w Ustawie z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich w art. 17 po ust. 1 dodano ust. 1a, który zmienił kwestię powrotu do pracy po długiej nieobecności.

Wprowadzone przepisy mówią, że w czasie zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii farmaceuta, który zdecyduje się na powrót do pracy po długiej nieobecności, nie musi odbywać przeszkolenia uzupełniającego. Warunek jest jeden – przez pierwsze 3 miesiące będzie wykonywał swój zawód pod nadzorem innego farmaceuty.

Jak krok po kroku wrócić do pracy po okresie bezczynności zawodowej?

Wiemy już, jakie podstawy prawne regulują nasz powrót do pracy po okresie bezczynności zawodowej. Od czego jednak zacząć?

Krok 1. Zwróć się do izby aptekarskiej z prośbą o ustalenie wymiaru szkolenia uzupełniającego.

Izba weźmie pod uwagę szereg czynników, m.in. jak długa była przerwa i czy w trakcie mieliśmy jakąkolwiek łączność merytoryczną z naszym zawodem.

Krok 2. Po ustaleniu wymiaru szkolenia przez izbę – zawrzyj umowę z odpowiednią apteką.

W umowie musi być określona m.in. data rozpoczęcia i zakończenia szkolenia. W przypadku choroby lub innej przyczyny uniemożliwiającej podjęcie lub kontynuowanie przeszkolenia, aneksem do umowy dokonywana jest zmiana terminów i dni i godziny odbywania przeszkolenia.

Ważne! Apteka musi znajdować się na liście tzw. aptek stażowych, a więc tych, które zostały dopuszczone do prowadzenia stażu dla studentów VI roku Wydziału Farmacji.

Krok 3. Po ukończeniu szkolenia otrzymasz zaświadczenie, z którym musisz udać się do izby.

Krok 4. Izba poświadcza odbycie szkolenia wpisem w prawie wykonywania zawodu.

Wydawać by się mogło, że jest to mało czasochłonna procedura. Pamiętaj jednak, że izby obradują według ściśle określonego harmonogramu, do którego trzeba się dopasować.

Z mojego punktu widzenia…

W czasie mojej przerwy od pracy w aptece śledziłam branżową prasę, zmiany prawne, rozmawiałam ze znajomymi wykonującymi zawód i uczestniczyłam w rozmaitych szkoleniach. Nie byłam więc zupełnie oderwana od aptecznej rzeczywistości, a jednak czułam braki w pewnych praktycznych aspektach zawodu (w końcu ominęło mnie wdrożenie do programów aptecznych założeń dyrektywy antyfałszywkowej oraz e-recepty). Owszem, pewne umiejętności są trochę jak jazda na rowerze – nauczymy się jej raz i będziemy umieć cały czas. Pytanie tylko, jak pewnie będziemy się na tym rowerze czuć? Szkolenie jest więc czasem takiego przestrojenia. Dochodzą również prozaiczne aspekty – trzeba stawić się w aptece o konkretnej godzinie, odpowiednio się ubrać. To z pozoru banalne problemy, jednak dla kogoś, kto nie miał narzuconej przez jakiś czas dyscypliny, ponowne nauczenie się rutyny lub jej wciśnięcie w rodzinne ramy wcale nie jest takie łatwe.

Praktycznie rzecz biorąc przed powrotem do wykonywania zawodu powinno się odświeżyć wiedzę oraz umiejętności – zarówno dla własnego dobra, jak i pacjentów. Dlatego znakomita większość farmaceutów, mimo wszystko, doceni konieczność szkolenia uzupełniającego.

Farmaceuta radzi

Często okres wykonywania zawodu utożsamia się z pobieraniem wynagrodzenia (np. urlop macierzyński). Można się spotkać w tym zakresie z różną interpretacją. Zdarza się, że izba aptekarska w mieście „X” zadecydowałaby o przydzieleniu szkolenia, natomiast izba w mieście „Y” – nie. Moim zdaniem nie powinno tak być, ale wiem, że interpretacje bywają różne. Spotkałam się także z innymi wątpliwościami. Prawo stanowi, że farmaceuta, który „nie wykonuje zawodu jako aptekarz przez okres dłuższy niż 5 lat w okresie ostatnich 6 lat” musi odbyć szkolenie. Brakuje jednak sprecyzowania, czy aby uniknąć „przerwy”:

– wystarczyłoby pracować np. na 1/16 etatu?
– mieć jeden dyżur w miesiącu (w ramach umowy-zlecenia)?
– przepracować sumarycznie rok w wymiarze pełnego etatu w czasie ostatnich 6 lat?

W sytuacji, kiedy mamy wątpliwości, jak prawidłowo obliczyć czas niewykonywania zawodu przez nowo zatrudnianego pracownika – najlepiej skontaktować się z izbą z prośbą o podsumowanie jego sytuacji zawodowej.