Zespół suchego oka z perspektywy farmaceuty

Objawy zespołu suchego oka

Objawy ZSO rozwijają się w związku z:

• niestabilnością i hiperosmolarnością filmu łzowego;
• rozwojem stanu zapalnego;
• uszkodzeniem struktur powierzchni oka;
• aktywacją nerwów czuciowych na powierzchni oka.

Pacjenci z ZSO najczęściej skarżą się na:

• uczucie „piasku w oczach”;
• uczucie podrażnienia lub szorstkości w oku;
• uczucie ciała obcego;
• swędzenie i pieczenie;
• gęstą wydzielinę w oku, która jest objawem niewydolności gruczołów Meiboma, występuje zwłaszcza po przebudzeniu i może wywoływać trudności w otwarciu oczu;
• łzawienie szczególnie po ekspozycji na wiatr, zimne powietrze, silne światło;
• nadwrażliwość na światło;
• ból i trudności w poruszaniu powiekami.

Objawy te zwykle dotykają obojga oczu i nasilają się w ciągu dnia.

W początkowej fazie ostrość wzroku jest prawidłowa, natomiast wraz z nasilaniem się procesu chorobowego ostrość wzroku pogarsza się, początkowo pod postacią chwilowego zamazywania widzenia (ustępującego po kilkukrotnym pomruganiu), problemu z doborem korekcji okularowej, widzenia tzw. aureoli (halo) wokół źródeł światła.

W zaawansowanych postaciach może dochodzić do wtórnych zakażeń bakteryjnych w obrębie oka, wynikających z zaburzenia jakości filmu łzowego, w tym m.in. do owrzodzenia rogówki, które doprowadzić może do przymglenia, a nawet perforacji rogówki i trwałej utraty widzenia.

Leczenie zespołu suchego oka

Leczenie ZSO jest procesem długotrwałym. Zasadniczo polega na łagodzeniu objawów przez:

• uzupełnienie składników filmu łzowego;
• spowolnienie parowania filmu łzowego;
• zmniejszenie stanu zapalnego powierzchni oka.

Pierwszą linią leczenia u pacjentów skarżących się na ZSO jest:

• stosowanie preparatów nawilżających typu „sztuczne łzy”;
• higiena powiek oraz zastosowanie ciepłych i suchych okładów na oczy w celu rozrzedzenia wydzieliny w zatkanych przewodach wydzielniczych gruczołu Meiboma;
• modyfikacja stylu życia ze zwróceniem uwagi na czynniki, które mogą zaostrzać objawy.

Do leków, które może zalecić lekarz okulista, należą cyklosporyna, miejscowe kortykosteroidy, np. hydrokortyzon, fluorometolon czy etabonian loteprednolu lub niedostępny w Polsce lifitegrast.

Są one stosowane w celu spowolnienia rozwoju lub zahamowania stanu zapalnego toczącego się w obrębie powierzchni oka.