Witamina B12 w życiu płodowym dziecka i skutki jej niedoboru

Witamina B12 to jedna z kluczowych witamin egzogennych w naszym organizmie. Niedobory tej witaminy związane są z funkcjonowaniem układu nerwowego, więc mogą znacząco wpływać na samopoczucie. Badania nad niedoborem witaminy B12 dotykają również jej roli w życiu płodowym oraz laktacji. Na tę chwilę rutynowo zalecana jest suplementacja witaminy B12 u kobiet w ciąży, choć wszystko wskazuje na to, że może się to zmienić.

Rola witaminy B12 w naszym organizmie

Niedobory witaminy B12 powodują spowolnienie psychoruchowe, przewlekłe zmęczenie, zaburzenia nastroju, apatię, mrowienia i parestezje. Źródłem tego typu problemów jest metabolizm homocysteiny, w której witamina B12 odgrywa kluczową rolę. Jest ona niezbędna do aktywacji enzymu syntazy metioninowej – enzymu, który przekształca homocysteinę do metioniny. Ta ostatnia z kolei jest ważnym aminokwasem biorącym udział w syntezie osłonek mielinowych oraz neuroprzekaźników – serotoniny i noradrenaliny.

Jakie są skutki niedoboru witaminy B12?

W obliczu niedoboru witaminy B12 spada aktywność syntezy metioninowej, w efekcie czego szlak zostaje zablokowany, a produkt finalny – metionina – nie powstaje. Zbyt mała ilość metioniny z kolei hamuje powstawanie osłonek mielinowych i syntezę neuroprzekaźników. To właśnie manifestuje się wspomnianymi objawami neurologicznymi.

Blokada szlaku homocysteiny ma jeszcze inne niebezpieczne reperkusje. Niezużywana homocysteina ulega kumulacji i szybko prowadzi do hiperhomocysteinemii, w wyniku której może dojść do uszkodzenia naczyń i mięśnia sercowego. Zbyt wysoki poziom homocysteiny jest obecnie uznawany za główną przyczynę udarów mózgu, zawałów serca, miażdżycy i nagłej śmierci sercowej.

Rola witaminy B12 w czasie ciąży

Witamina B12 wraz z kwasem foliowym bierze udział w syntezie DNA płodu oraz w wielu innych reakcjach biochemicznych. Niestety, rozwijający się płód nie potrafi sam syntezować witaminy B12 i korzysta z matczynej puli. Łagodny spadek poziomu witaminy B12 w ciąży jest zjawiskiem fizjologicznym. Jest on związany z wahaniami poziomu hormonów, zmianą stężenia i składu białek transportujących oraz wspomnianym zużywaniem zapasu witaminy przez rozwijający się płód. Jeśli jednak do tych fizjologicznych przyczyn dodamy niedostateczną podaż cyanokobalaminy z pożywieniem, to ryzyko niedoboru staje się bardzo realne.

Niedobór witaminy B12 u kobiety w ciąży może skutkować stanem przedrzucawkowym, przedwczesnym porodem, wadami rozwoju cewy nerwowej oraz anemią megaloblastyczną u płodu.

Niedobór witaminy B12 a wady cewy nerwowej

Wielu specjalistów jest przekonanych, że wrodzone wady cewy nerwowej (tzw. NTD) są spowodowane wyłącznie przez niedobory kwasu foliowego. Malloy i współpracownicy dowiedli jednak, że u ciężarnych kobiet z niedoborem witaminy B12 <200 ng/L ryzyko pojawienia się wad NTD może być nawet 4-krotnie wyższe niż u kobiet z optymalnym stężeniem cyjanokobalaminy (<400 ng/L).