Analizujemy przypadek pacjenta

Przypadek 20

W cyklu omawiamy przykładowe sytuacje, z którymi możecie spotkać się w codziennej praktyce. Prezentujemy wytyczne przydatne w prowadzeniu opieki nad pacjentami pojawiającymi się w aptece. Nasze studia przypadków oparte są na przeglądzie międzynarodowej literatury dotyczącej schematów opieki farmaceutycznej, ale zostały dostosowane do warunków polskiej apteki oraz produktów leczniczych dostępnych na polskim rynku farmaceutycznym.

Choroba refleksowa przełyku u pacjentki po zawale serca

Pani Sabina – pacjentka w wieku 58 lat – przychodzi do apteki, by zrealizować receptę na swoje leki. Leczy się z powodu choroby refleksowej przełyku (ChRP). Jest po zawale serca i stosuje m.in. lek przeciwpłytkowy. Kobieta niepokoi się o występujące u niej krwawienia z nosa i pojawiające się ostatnio coraz częściej nietypowe siniaki.
Zapraszasz panią Sabinę na konsultację w celu omówienia dotychczas stosowanych przez nią leków oraz ich potencjalnych działań niepożądanych, tak aby zapewnić bezpieczeństwo farmakoterapii i aby pacjentka osiągnęła jak największe korzyści z leczenia. Poinformuj ją, że jeśli ma jakieś pytania czy wątpliwości dotyczące stosowania pozostałych przepisanych produktów leczniczych, to może Cię o nie zapytać.
W czasie konsultacji dowiadujesz, że pani Sabina od 2 tygodni stosuje nowo przepisany lek – ramipril 5 mg. Ponadto chciałaby kupić coś na suchy kaszel, który pojawił się u niej niedawno.

Historia medyczna pacjenta:

ChRP, po zawale serca

Zgłaszane dolegliwości i problemy:

krwawienia z nosa, siniaki, suchy kaszel

Sytuacja socjalna pacjenta:

brak danych

Historia lekowa pacjenta:

1). esomeprazole 20 mg, 1 tabletka OD

2). clopidogrel 75 mg, 1 tabletka OD

3). atorvastatin 40 mg, 1 tabletka OD

4). diltiazem 90 mg, 1 tabletka BD

5). ramipril 5 mg, 1 tabletka OD

Działania farmaceuty:

Krwawienia z nosa i siniaki:
Związane jest to najprawdopodobniej ze stosowaniem przez panią Sabinę leku clopidogrel. Upewnij pacjentkę, że są to typowe objawy występujące często przy terapii tym lekiem. Dowiedz się, jak bardzo nasilone są one u niej. Zaleć jej wizytę u lekarza, gdyby objawy utrzymywały się dłużej lub się nasiliły.

Suchy kaszel:
Jego przyczyną może być nowo włączony lek ramipril, ale może to być też zbieg okoliczności. Zaleć pacjentce wizytę u lekarza, jeśli kaszel wciąż będzie się utrzymywał. Możesz zalecić doraźne stosowanie dextromethorphan, gdyby kaszel nie ustał albo się nasilił przed terminem wizyty u lekarza.

Rezultaty:

Pani Sabina wróciła do Ciebie po miesiącu z nową taką samą receptą, ale już bez leku ramipril. Krwawienia z nosa ustały samoistnie. U pacjentki wciąż łatwo tworzą się siniaki, ale teraz jest świadoma tego, że może być to wynik stosowania clopidogrel i w związku z tym stara się być bardziej ostrożna podczas wykonywania codziennych czynności tak, aby unikać uderzeń i upadków
Ramipril był przyczyną uporczywego suchego kaszlu u pani Sabiny i lekarz przepisał w zamian telmisartan.

Wykaz skrótów – dawkowanie:
BD – bis die – dwukrotnie w ciągu dnia, dwa razy dziennie
OD – omni die – jednokrotnie w ciągu dnia, raz dziennie

Źródła:

1. Medicine Use Review – an online resource for pharmacist. Dostępne pod adresem:
   http://www.murtraining.co.uk/conditions-requiring-antiplatelet.html, stan z dnia 20.10.2016.
2. Interna Szczeklika – 2017. Piotr Gajewski (red.). Medycyna Praktyczna, Kraków 2017.
3. Drug Interactions Checker. Dostępne pod adresem: https://www.drugs.com/drug_interactions.html, stan z dnia 20.10.2016.
4. „British National Formulary (BNF) 75, Joint Formulary Committee, BMA and RPSGB, London 2017.
5. Patient. „Professional Reference – Antiplatelet Drugs”. Dostepne pod adresem:
   http://patient.info/doctor/antiplatelet-drugs, stan z dnia 15.11.2016.
6. Youssef S., Medicines Use Reviews. Pharmaceutical Press, London 2010.
   Zob. także charakterystyki produktów leczniczych wybranych leków.