Apteka przyszłości – jak nowoczesne technologie wpłyną na pracę farmaceutów

Rola farmacji i farmaceuty w systemie opieki zdrowotnej ewoluuje, gdyż technologie takie jak: wirtualne programy zdrowia, sztuczna inteligencja, aplikacje na telefony napędzają zmiany. W jaki sposób rozwój techniki zmieni rynek farmaceutyczny oraz system opieki klinicznej?

Zaledwie kilka lat temu aplikacje były domeną firm farmaceutycznych. Tworzyły one platformy informujące o lekach, zawierające artykuły o zdrowiu, szkolenia oraz aplikacje branżowe. Jednak obecnie na skutek dynamicznego rozwoju rynku, a także konieczności dostosowania się do ograniczeń wynikających z lockdownu, innowacje w zakresie komunikowania się stały się najważniejszymi źródłami kontaktu. Są one kluczowe, ponieważ z jednej strony ułatwiają kontakt z personelem medycznym, a z drugiej – z konsumentami nastawionymi na zdobycie wiedzy i dbającymi o swoje zdrowie.

Narzędzia przyszłości

Przewiduje się, że dalszy rozwój technik komunikacji będzie miał wpływ na sposób informowania pacjenta, a także umożliwi dostosowanie się do jego indywidualnych potrzeb. Niewątpliwie wesprze też farmaceutów w świadczeniu opieki farmakologicznej.

Przypuśćmy, że większość pacjentów stosuje smartfony z możliwością wgrania aplikacji, w której pacjent może wpisać wszelkie aktualnie stosowane leki wraz z ich schematem stosowania, a także ustawić alarm przypominający o konieczności wzięcia lekarstwa. Do tego opaska w kształcie zegarka, która mierzy ciśnienie, tętno i informuje o stanie zdrowia pacjenta. Pacjent w notatniku może uzupełnić informacje dotyczące swojego samopoczucia, zapisać wszelkie pytania odnośnie do leków czy zdrowia. W czasie wizyty u lekarza może przekazać mu kompletną informację o dotychczasowej terapii i dzięki temu uzyskać więcej czasu na rozmowę o kluczowych sprawach. Dodatkowo w określonych sytuacjach wysyła informację do swojego farmaceuty. Kiedyś pomysły te były abstrakcją, aktualnie stają się rzeczywistością. Cała dynamika zmian wywołuje ekscytację firm farmaceutycznych, a nawet sieci aptek, które rozwijają się w tym kierunku, planując, dostosowując i inwestując w technologie usprawniające pracę.

Jak technologia opanowała świat medycyny

Coraz częściej standardem staje się stosowanie zaawansowanych narzędzi diagnostycznych, które wskazują konkretne schorzenia. W zaciszu domowym, za pomocą telefonu komórkowego możemy samodzielnie dokonać precyzyjnej obserwacji własnego ciała. Kieszonkowy komputer z wbudowanymi czujnikami jak bluetooth, GPS czy aparat fotograficzny ułatwiają zebranie danych związanych ze zdrowiem użytkownika, a następnie wykorzystanie ich w aplikacjach zdrowotnych. Z każdym rokiem zwiększa się liczba aplikacji medycznych, dzięki którym pacjent może świadomie monitorować szereg parametrów swojego zdrowia oraz zaoszczędzić czas, który normalnie musiałby poświęcić na wizytę u lekarza.

Aplikacje mobilne pomagające w walce o zdrowie

Przykładem tego typu rozwiązań są aplikacje kardiologiczne umożliwiające zbadanie pulsu poprzez przyłożenie palca do telefonu. Innym przykładem aplikacji do kontroli zdrowia jest „Rheuma Track”. Pozwala ona monitorować stan pacjentów chorych na reumatoidalne zapalenie stawów. Aplikacja umożliwia: zapisywanie stanu zdrowia, informacji dotyczących dolegliwości oraz dzienniczka bólu. Przypomina również o terminach odbioru leków.

Z kolei aplikacja „Flo” służy do monitorowania cyklu menstruacyjnego kobiet, a „Preglife” pomaga przyszłej mamie przejść przez kolejne etapy ciąży. Wśród dostępnych narzędzi mobilnych znajdziemy rozwiązania dla osób z cukrzycą, nadciśnieniem, a także aplikacje pomagające rzucić palenie. Interesującym przykładem jest polska aplikacja „Time is brain”, stosowana w profilaktyce osób po udarze mózgu. Służy do kontrolowania parametrów takich jak: ciśnienie tętnicze krwi, glikemia i stężenie cholesterolu, a także skuteczności leków przeciwzakrzepowych. Gdy któryś z parametrów przekracza wartości uznawane za bezpieczne, aplikacja zaznacza je na czerwono i sugeruje kontakt z lekarzem lub wizytę w szpitalu.

Nowoczesne narzędzia w służbie medycyny

Na rynku dostępne są również drobne sprzęty, które można zastosować w połączeniu z telefonem komórkowym. Są to przede wszystkim zegarki typu smartwatch oraz opaski fitness na klatkę piersiową, tzw. inteligentne ubrania czy buty, które komunikują się ze smartfonem biegacza. W większości przypadków nadal przeznaczone są one głównie do użytku domowego, a nie szpitalnego, niemniej w porównaniu z opisywanymi wcześniej „gadżetami”, jest to sprzęt mający bardziej zaawansowane, a jednocześnie bardziej wyspecjalizowane funkcje medyczne.

Jednym z najciekawszych rozwiązań jest telemedyczny system KTG – Pregnabit. Składa się on z mobilnego systemu KTG, wyposażonego w elektrody. Zbiera ono bezpiecznie dane zapisu KTG płodu w łonie matki i przesyła je do Medycznego Centrum Telemonitoringu. Tam w czasie rzeczywistym ocenia je personel medyczny i zawiadamia natychmiast przyszłą matkę, jeśli z dzieckiem dzieje się coś niepokojącego.

Innym nowatorskim rozwiązaniem jest pierwsza na świecie konstrukcja elektronicznego stetoskopu, który pozbawiony jest całkowicie części mechanicznych – typu przewody. Urządzenie nazywa się StethoMe. Jego główną częścią jest elektroniczna głowica, odczytująca parametry pracy serca i płuc. Następnie są one przekazywane do aplikacji, gdzie analizują je specjalne algorytmy. Wyniki trafiają do lekarzy w formie raportu, co wspomaga proces diagnostyki.
Kolejnym inteligentnym systemem do diagnostyki i monitorowania pacjentów z chorobami układu oddechowego jest AioCare. Aplikacja pozwala pacjentowi w intuicyjny sposób przeprowadzić pełne badanie spirometryczne i pikflometryczne oraz uzyskać informacje, co oznaczają jego wyniki.