Farmakoterapia jaskry

Jeśli neuropatia wzrokowa jest w początkowym lub umiarkowanym stadium rozwoju (wartości ciśnienia wewnątrzgałkowego poniżej 35 mm Hg), zazwyczaj leczenie farmakologiczne jest wystarczające do uzyskania właściwego jego obniżenia. Leki przeciwjaskrowe są podawane w postaci kropli do oczu. Mają one długotrwałe działanie, dlatego stosuje się je nie częściej niż 1 lub 2 razy dziennie, zawsze przestrzegając przerwy 24- lub 12-godzinnej, odpowiadającej okresowi działania leku.

Brak właściwej normalizacji ciśnienia wewnątrzgałkowego lub dalsza progresja neuropatii mimo prawidłowych jego wartości jest wskazaniem do zmiany leków lub wdrożenia innych form leczenia.

Leki stosowane w leczeniu jaskry działają poprzez zmniejszanie wydzielania cieczy wodnistej przez ciało rzęskowe, poprawę odpływu cieczy wodnistej przez beleczkowanie kąta przesącza lub ułatwienie odpływu drogą nadnaczyniówkową.

Wyróżniamy pięć podstawowych grup leków przeciwjaskrowych. Każda z nich obejmuje leki o takim samym mechanizmie działania i podobnej skuteczności.

Analogi prostaglandyn

Obecnie lekami pierwszego rzutu są analogi prostaglandyn, które poprawiają odpływ cieczy wodnistej drogą nadnaczyniówkową, obniżając w ten sposób ciśnienie wewnątrzgałkowe. Wykazują dużą skuteczność (mają zdolność do obniżania ciśnienia śródgałkowego o 25–33% poziomu wyjściowego) przy jednocześnie małym ryzyku wystąpienia działań niepożądanych (głównie nadmierny wzrost rzęs, przekrwienie spojówek). Kolejną zaletą jest wygoda stosowania – wystarczy zakraplanie raz dziennie. Wpływają one na poszerzenie naczyń krwionośnych oka, co powoduje nieznaczne przekrwienie spojówek' (tzw. „zaczerwienienie oka”) oraz powiek, szczególnie w pierwszym okresie stosowania leku. Objawu tego nie należy mylić z podrażnieniem oka na tle zapalnym, np. alergicznym.

W Polsce wykorzystywane są głównie preparaty latanoprostu, jednak dostępne są także nowsze analogi prostaglandyn, takie jak tafluprost czy trawoprost (tabela 2).

Antagoniści receptorów beta-adrenergicznych

Ważną grupą leków wykorzystywaną w terapii jaskry są antagoniści receptorów β-adrenergicznych (tzw. β-blokery). Poprzez oddziaływanie na układ współczulny leki te zmniejszają produkcję cieczy wodnistej. W terapii jaskry wykorzystywane są: timolol, betaksolol, karteolol i metipranolol (aktualnie w Polsce niedostępny). Przy długotrwałym stosowaniu tych preparatów mogą wystąpić objawy niepożądane: podrażnienie i zapalenie spojówek, zmęczenie oczu, pieczenie, uczucie suchego piasku pod powiekami. W tabeli 3 przedstawiono najważniejsze informacje dotyczące dostępnych w Polsce β-blokerów stosowanych w jaskrze.