O istocie przeglądów lekowych

Przegląd lekowy jako usługa

Przegląd leków (PL) i interwencje lekowe (IL), zwane również interwencyjnymi przeglądami lekowymi lub interwencjami farmaceutycznymi (ang. prescription intervention – PI), są usługami, które w nowoczesnych systemach ochrony zdrowia wykonywane są przez odpowiednio akredytowanych farmaceutów. W Wielkiej Brytanii taką organizację tej usługi wprowadzono w 2005 roku.

Zadaniem farmaceutów jest identyfikacja problemu w oparciu o analizę recepty lekarskiej lub przeprowadzanie corocznego wywiadu z pacjentami poddanymi zidentyfikowanej przez dłuższy czas polipragmazji.

Istotna w przeglądzie lekowym jest również ocena efektywności kosztowej zaproponowanej farmakoterapii oraz oszacowanie indywidualnego zapotrzebowania chorego.

Wyróżnia się kilka typów usługi przeglądu:

• podstawowy przegląd leków (PL) relizowany corocznie;
• interwencje lekowe (IL przegląd interwencyjny), przeprowadzane w momencie identyfikacji problemów lekowych u pacjenta wykryte podczas rutynowego wykonywania obowiązków przez farmaceutę;
• przegląd wykorzystywanych przez pacjenta urządzeń (ang. appliance use review – AUR);
• dopasowanie urządzeń stomijnych (ang. stoma appliance customisation – SAC);
• usługa nowego leku (ang. the new medicine service – NMS).

W Wielkiej Brytanii najbardziej popularny jest coroczny PL, który wymaga od farmaceuty najwięcej umiejętności i kompetencji. Kryterium skorzystania przez pacjenta z tej usługi stanowi przyjmowanie przynajmniej trzech leków w związku z chorobą przewlekłą, przez co najmniej trzy miesiące. Kryterium to nie dotyczy sytuacji, w których trzeba przeprowadzić, wspomniany wyżej, interwencyjny przegląd lekowy.

Dzięki PL uzyskuje się pełen obraz farmakoterapii stosowanej przez pacjenta – zarówno w odniesieniu do leków dostępnych na receptę, jak i bez recepty. W efekcie konsultacji farmaceuty chory powinien lepiej zrozumieć aspekty stosowanej terapii. Jeśli pojawią się kwestie zdrowotne wymagające rozwiązania, to wypełniony formularz PL trafia do lekarza rodzinnego prowadzącego danego pacjenta.

W praktyce brytyjskiej, jeżeli to możliwe, usługa powinna być świadczona w ciągu dwóch dni od wstępnej rozmowy z pacjentem. Przed jej wykonaniem farmaceuta musi uzyskać jego pisemną zgodę.

Dokumentacja i raportowanie przeglądów lekowych

Raport z przeprowadzonej usługi musi zawierać:

• datę wywiadu;
• nazwisko osoby świadczącej usługę;
• nazwisko i adres pacjenta oraz adres miejsca, w którym usługa była świadczona;
• dane każdej innej osoby obecnej podczas świadczenia usługi oraz o jej powiązaniu z pacjentem;
• powód przeprowadzenia usługi i opis wszelkich wykonanych czynności.

Pacjent musi zostać poinformowany, że sporządzony raport zostanie udostępniony organom kontrolującym oraz lekarzowi prowadzącemu. Te zasady powinny być docelowo uregulowane również w warunkach polskiego prawa farmaceutycznego.

Dla przykładu w Wielkiej Brytanii zapis wywiadu PL musi być przechowywany w archiwum apteki przez 12 miesięcy lub dłużej, jeśli wymaga tego tamtejszy odpowiednik polskiego Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) lub organ podobny.

Farmaceuta, który chce dokonać przeglądu lekowego, musi uzyskać pisemną zgodę od pacjenta. W Wielkiej Brytanii aktualne wzory dokumentacji udostępnia aptekom National Health Service (NHS), nadzorujący refundowanie świadczeń zdrowotnych i farmaceutycznych ze środków publicznych. Umożliwia to farmaceucie przekazanie uzyskanych informacji lekarzom rodzinnym oraz agendom rządowym związanym z systemem ochrony zdrowia.

CO NIE JEST PRZEGLĄDEM LEKOWYM

• informacja o lekach wydanych pacjentowi;
• konsultacja kliniczna;
• rozmowa o chorobie nieobejmująca leków przepisanych przez lekarza;
• omówienie efektywności i skuteczności terapii;
• rozmowa dotycząca wyłącznie synchronizacji czasu zażywania poszczególnych leków przyjmowanych obecnie przez pacjenta;
• rozmowa dotycząca tylko optymalizacji farmakoterapii;
• krótka rozmowa na temat ostatniego spotkania, podczas którego odbył się przegląd lekowy.