Odporność dzieci w wieku przedszkolnym w okresie zimowo-wiosennym

Aktywność na świeżym powietrzu

Aktywność fizyczna pod każdym względem pozytywnie wpływa na zdrowie naszych dzieci. Działa na układ krążenia, na wydolność oddechową, na rozwój prawidłowej postawy itd. W badaniach naukowych udowodniono, że aktywność fizyczna podnosi liczebność populacji limfocytów oraz nasila wydzielanie związków immunoreaktywnych, które wzmacniają odporność.

Aktywność fizyczną można połączyć z przebywaniem na świeżym powietrzu, z naciskiem na „świeżym”. Przebywanie na zewnątrz z dziećmi, gdy panuje np. smog, ma efekt zgoła odwrotny, ponieważ to właśnie najmłodsi są najbardziej narażeni na szkodliwość pyłów PM 2,5 i PM 10. Jeśli jednak powietrze jest czyste, dziecko ma w tedy prawidłowe warunki do spędzania czasu na zewnątrz. Ważne, żeby eksponować dziecko na zmienne warunki atmosferyczne. Tak, by organizm nauczył się adaptowania do nich, ponieważ hartowanie jest dla dzieci bardzo korzystne.

Hartowanie organizmu dziecka w bardzo dużym skrócie jest kontrolowanym narażeniem go na zmienne warunki, by zmusić wrodzone mechanizmy odporności do działania. Zazwyczaj większość doby przebywamy w ciepłych pomieszczeniach o zaniżonym poziomie wilgotności. Dotyczy to zarówno dzieci, jak i dorosłych. Dlatego ważne jest, by przebywać w niższych temperaturach. Co do zasady, zimno kojarzy nam się z warunkami niekorzystnymi, powodującymi dyskomfort. Dlatego mamy zakodowane w głowie, żeby chronić przed nim dzieci. Jednak jeśli częściej będziemy się na nie eksponować, organizm nie będzie już odbierał zimna jako stresogen. A co za tym idzie, wyrzut kortyzolu do krwi będzie mniejszy i nie będzie wywierał już tak niekorzystnego wpływu na układ odpornościowy. Co więcej, u osób, które narażają się na zimno w sposób kontrolowany, tzn. odbywają spacery, prowadzą aktywność fizyczną na świeżym powietrzu, morsują itd., zaobserwowano wyższy poziom limfocytów T i białych krwinek.

Należy pamiętać, że dzieci mają znacznie większą wytrzymałość cieplną niż dorośli. Inaczej niż dorośli odczuwają również komfort cieplny. Stąd też tendencje do przegrzewania dzieci przez dorosłych, co akurat niekorzystnie wpływa na odporność. Dzieci mają niższą powierzchniową temperaturę ciała, ale za to generują o wiele więcej ciepła metabolicznego niż osoby dorosłe.

Budowanie odporności u dzieci – prawidłowa dieta

Nie trzeba chyba nikogo przekonywać, że prawidłowa i urozmaicona dieta dostarcza wszystkich niezbędnych substancji odżywczych, koniecznych do funkcjonowania organizmu. Dieta maluchów musi obfitować w wodę, warzywa i owoce. Ale należy pamiętać także o tłustych, morskich rybach, produktach zbożowych z pełnego przemiału i nabiale. Dzieci powyżej 3. roku życia powinny również spożywać orzechy. W tych wymienionych produktach znajdują się substancje, które w sposób naturalny działają wzmacniająco na odporność organizmu.

Produkty, które są szczególnie wskazane dla najmłodszych:

• kwasy omega-3, które działają przeciwzapalnie i stymulująco immunologicznie;
• witamina C, która wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego;
• witamina A, która wpływa na błony śluzowe, utrzymując ich ciągłość, oraz wspomaga powstawanie komórek układu odpornościowego;
• cynk i selen, które wpływają na prawidłowy wzrost i rozwój organizmu.

Prawidłowa dieta wpływa także na odporność, w myśl zasady, że „odporność buduje się w jelitach”. Dlatego tak istotne jest dbanie o mikrobiom jelitowy, dostarczanie probiotyków i prebiotyków w diecie. Co bardzo istotne z punktu widzenia odporności, nie należy nadużywać antybiotykoterapii, która ma bardzo niekorzystny wpływ na florę jelitową oraz na odporność organizmu ogółem.

Budowanie odporności u dzieci – suplementacja

Jeśli zdamy o aktywność fizyczną na świeżym powietrzu, higienę snu oraz prawidłową dietę, to czy powinniśmy robić coś jeszcze? Zdecydowanie tak. Żyjemy w erze szybkiego rozwoju technologicznego, a cena, jaką za to płacimy, to choćby zanieczyszczone środowisko czy wysoko przetworzona żywność. Mimo dbania o dietę, zawartość witamin w produktach żywnościowych z biegiem lat spada. I dlatego należy je uzupełniać. Naszym obowiązkiem jest bezwzględnie dbać o dietę dziecka. Jako dodatek do tej diety powinniśmy wprowadzić racjonalną suplementację. Maluchy lubią cukry, których należy unikać w diecie. Dlatego rozsądnym kompromisem będzie lizak jako forma suplementacji i słodkiej przekąski, jednak niezawierający cukru, jedynie substancje słodzące, np. stewię. W przypadku dzieci forma lizaka na odporność spotyka się zawsze z entuzjastycznym przyjęciem, co gwarantuje systematyczność stosowania.

Witaminy i kwasy, które uzupełniają codzienną dietę i działają wspomagająco na budowanie odporności u dzieci:

• witamina C wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego;
• witamina E wspomaga ochronę komórek przed skutkami stresu oksydacyjnego;
• biotyna wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego;
• kwas foliowy i niacyna wspomagają utrzymanie prawidłowych funkcji psychologicznych;
• witamina B5 wspomaga utrzymanie sprawności umysłowej na prawidłowym poziomie;
• witaminy B6 i B12 wspomagają prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.