Leczenie i pielęgnacja w walce z trądzikiem u dorosłych

Trądzik to jedna z najczęściej diagnozowanych dermatoz, także u osób dorosłych. Rozwojowi choroby sprzyjają zmiany klimatyczne i modyfikacje żywności. To schorzenie trudne w leczeniu, wymagające również odpowiedniej pielęgnacji, a do tego bardzo silnie oddziałujące na samopoczucie i psychikę. Dlatego ważne jest holistyczne podejście do problemu: empatyczne traktowanie pacjenta, ukierunkowanie go na prowadzenie zdrowego trybu życia oraz rekomendowanie leczenia skóry, suplementacji i właściwych produktów pielęgnacyjnych.

Przyczyny i powstawanie trądziku

Każdy milimetr naszego naskórka zasiedlają miliony mikroorganizmów tworzących mikrobiom, który decyduje o odporności organizmu. Głębsza warstwa – skóra właściwa – odpowiada za wytworzenie sebum stanowiącego warstwę ochronną. Odpowiedzialne za ową funkcję gruczoły łojowe zlokalizowane są przede wszystkim na owłosionej skórze głowy i twarzy. Zaburzenia funkcjonowania mikrobiomu i nadprodukcja sebum są głównymi przyczynami wielu schorzeń skóry, w tym trądziku pospolitego.

Proces powstawania trądziku rozpoczyna się od wykwitu pierwotnego, jakim jest mikrozaskórnik. Zaskórniki otwarte i zamknięte zapoczątkowują kaskadę zmian zapalnych. Na skutek aktywności gruczołów łojowych i zwiększenia ilości sebum dochodzi do nagromadzenia korneocytów i zamknięcia ujścia gruczołu. Taki stan sprzyja kolonizacji Propionibacterium acnes. Bakteria ta, bytująca w gruczołach łojowch przywłosowych, żywi się materią organiczną, jaką jest sebum, i wywołuje trądzik. Zmiany najczęściej umiejscowione są na twarzy i w górnych okolicach tułowia. Mogą mieć charakter przewlekły, nawracający i przejściowy. Wyróżniamy trądzik zaskórnikowy, grudkowo-krostkowy, ropowiczy, bliznowcowy, a także cięższe postaci: trądzik z wydrapania, trądzik skupiony oraz trądzik piorunujący.

Powszechność trądziku u dorosłych z roku na rok staje się coraz większa i dotyczy przede wszystkim kobiet. W przedziale wiekowym od 20 do 30 lat 50% osób ma charakterystyczne wykwity.

Aktualnie badania naukowe dowodzą, że trądzik pospolity występuje częściej w obszarach zurbanizowanych, co może być związane z zanieczyszczeniem środowiska. Mikropyły, gazy i toksyny obecne w powietrzu z łatwością wnikają w pory skóry, przyczyniając się do powstawania wyprysków. Smog wpływa negatywnie na mikroflorę skóry, co może prowadzić do rozwoju patogennych szczepów bakterii.

W rozwoju choroby znaczenie ma także dieta. Węglowodany, androgeny z jedzenia czy tłuszcze trans zwiększają aktywność gruczołów łojowych i przyspieszają rogowacenie, co prowadzi do zanieczyszczenia porów. Osoby borykające się z trądzikiem powinny unikać chipsów, fast foodów, czekolady i innych słodyczy. Jak pokazują najnowsze badania, warto ograniczyć także spożycie pszenicy, ponieważ znajduje się w niej wiele białek mogących odpowiadać za reakcje alergiczne skóry, a także produktów mlecznych. Występujące w mleku substancje stymulujące wydzielanie hormonów mają niekorzystny wpływ na wielkość gruczołów łojowych i zwiększają wydzielanie łoju.

Podejrzewa się, że stres może zmieniać nasz mikrobiom, co zaburza aktywność bakterii odpowiedzialnych za trądzik i stany zapalne. Obniżony nastrój wywołany uciążliwym leczeniem trądziku przyczynia się do zaostrzenia problemu. Źle dobrana pielęgnacja i zbyt intensywne kamuflowanie zmian skutkują powstawaniem kolejnych stanów zapalnych. Substancje komedogenne występujące w kosmetykach – rozcieńczone oleje, parafina czy silikony – łączą się z obumarłymi komórkami naskórka, łojem i bakteriami, tworząc mieszaninę, która gromadzi się i zalega w porach. U osób chorujących na trądzik częściej występują reakcje alergiczne na kosmetyki – wiele składników może powodować podrażnienie, świąd czy wysypkę, co dodatkowo aktywuje procesy zapalne.