Przegląd lekowy: pierwsze wnioski z pilotażu

Najczęściej wykrywane problemy

1 czerwca 2022 r. był dniem, kiedy pierwsi pacjenci usiedli w pokojach do konsultacji z farmaceutami w ramach pilotażu przeglądu lekowego. Obserwacje i wnioski jednoznacznie pokazują, że ten dzień był wielkim sukcesem. Relacjonując „rozruch” pilotażu prof. Agnieszka Neumann-Podczaska mówiła, że pacjenci przyszli na konsultacje z wielkimi torbami leków. Oceniła też, że  uczestnicząca w pilotaż grupa pierwszych 114 osób potwierdziła tezę, że polscy pacjenci w wieku senioralnym są zazwyczaj zagubieni we własnej farmakoterapii, nie rozumieją zasad przyjmowania poszczególnych leków i często przyjmują leki wchodzące ze sobą w niepożądane interakcje. Niezwykle często wykrywanym problemem była zbędna farmakoterapia. Średnia wieku osób poddanych przeglądowi to 75 plus. Najstarszy pacjent liczył 104 lata, a najmłodsza pacjentka miała 36 lat. Drugim zdiagnozowanym po zbędnej farmakoterapii problemem okazały się niepożądane działania leków, kolejnymi natomiast interakcje lekowe oraz niestosowanie się pacjentów do zaleceń lekarzy i farmaceutów.

Współpraca lekarza i farmaceuty

Jak podkreślają prof. Katarzyna Wieczorowska-Tobis i prof. Agnieszka Neumann-Podczaska, w przeglądzie lekowym farmaceuta staje jako ekspert wspierający przy lekarzu. To dobry, zgrany duet wykorzystujący i szanujący nawzajem swoje kompetencje. Od farmaceuty przegląd lekowy wymaga indywidualnego podejścia do pacjenta i szczegółowej konsultacji farmaceutycznej. To inna konsultacja niż lekarska. Farmaceuta bierze do ręki lek stosowany przez pacjenta i zadaje wszystkie możliwe pytania. Oczekujemy i spodziewamy się, że zobaczy historię tego leku, całe tło stosowanej terapii i skieruje do lekarza rodzinnego swoją rekomendację.

W programie pilotażowym przeglądów lekowych korzystamy z doświadczeń zagranicznych, ale nie kopiujemy ich. Musimy przeprowadzić polski pilotaż, skuteczny w naszych realiach i naszym systemie. Wiemy z doświadczeń międzynarodowych, że ważne jest wyznaczenie standardów i trzymanie poziomu.

Przegląd lekowy jako jedno z gwarantowanych świadczeń medycznych?

Przegląd lekowy powinien niejako współpracować ze wszystkimi koszykami świadczeń medycznych z uwagi na jego olbrzymią efektywność. W efekcie przeglądu lekowego zmniejsza się liczba przyjmowanych leków, czyli zmniejsza się koszt leczenia. Pierwszy etap pilotażu wykazał m.in. duży problem z niestosowaniem się pacjentów do zaleceń, np. rzucenia palenia. Ministerstwo Zdrowia chce, aby przegląd lekowy był dostępny dla każdego z pacjentów. Narodowy Fundusz Zdrowia docelowo ma pokrywać jego koszty jako jednego z elementów koszyka świadczeń gwarantowanych. Takie są plany ministerstwa, które w następstwie sukcesu programu pilotażowego przeglądów lekowych rozpocznie prace nad stworzeniem procedur ich wdrożenia.

Przegląd lekowy winien być docelowo przeprowadzany systematycznie raz lub dwa razy do roku. Korzyści systemowe to przede wszystkim wysoka kosztoefektywność. Korzyści dla pacjenta to jego zdrowie i bezpieczeństwo. Korzyści dla lekarza i farmaceuty to poszerzenie wiedzy i doświadczenia na podstawie wzajemnych kompetencji.

Jak w trakcie debaty ocenił minister Maciej Miłkowski, uwzględniając czas potrzebny na sformułowanie końcowych wniosków z pilotażu oraz następnie prace legislacyjne, należy spodziewać się wprowadzenia przeglądów lekowych do koszyka gwarantowanych świadczeń medycznych w roku 2024.