Wybór nebulizatora dla całej rodziny – jak doradzić pacjentowi odpowiedni sprzęt?

Na jakie parametry nebulizatora należy zwracać uwagę?

Aby właściwie zarekomendować pacjentowi sprzęt do nebulizacji, warto zwracać uwagę na wymienione poniżej parametry:

• wielkość cząstek – ten parametr związany jest z średnicą dyszy i szybkością przepływu gazu; im mniejsze cząstki, tym głębiej penetrują (do płuc); niektóre nebulizatory składają się z kilku elementów, które umożliwiają użytkownikowi regulację wielkości cząstek – większe cząstki przydatne są w infekcji nosa i krtani, mniejsze cząstki są bardziej potrzebne w infekcjach dolnych dróg oddechowych
• MMAD (mass median aerodynamic diameter) – czyli uśredniona wielkość cząstki w aerozolu; idealnie, jeśli wynosi poniżej 5μm (2–3μm). Warto jednak zdawać sobie sprawę, że wydajność urządzeń z czasem może ulec pogorszeniu, dlatego im mniejsza wartość MMAD na początku używania, tym dłużej inhalator będzie rozpylał cząstki do pożądanych wartości
• frakcja respirabilna – ta wartość mówi nam o tym, jaki procent aerozolu zawiera cząstki o odpowiedniej wielkości; oczywiście im wyższy procent frakcji respirabilnej, tym lepiej; inhalatory membranowe mają ten wskaźnik bardzo wysoki (przynajmniej dopóki membrana jest sprawna), inhalatory pneumatyczno-tłokowe powinny mieć przynajmniej 70%
• martwa objętość płynu – po każdej inhalacji w nebulizatorze pozostaje pewna część płynu, im mniej – tym lepiej; ma to szczególne znaczenie przy inhalowaniu leków; z reguły inhalatory membranowe mają mniejszą objętość martwą niż pneumatyczno-tłokowe
• tempo nebulizacji – im szybciej urządzenie pracuje, tym krócej trwa nebulizacja, co ma znaczenie dla rodziców małych dzieci; warto polecać urządzenia, których tempo nebulizacji wynosi co najmniej 0,5ml/minutę; inhalatory ultradźwiękowe mogą pracować w tempie nawet do 2ml/minutę; zaleca się, aby przepływ gazu mieścił się w zakresie 8–16l/min.
• możliwość pracy ciągłej – niektóre urządzenia pracują w trybie przerywanym, np. 20 minut pracy – 20 minut przerwy; przy inhalowaniu więcej niż jednego dziecka może to stanowić poważne utrudnienie, dlatego inhalatory z pracą ciągłą są bardziej polecane
• możliwość nebulizacji zsynchronizowanej z oddechem – niektóre urządzenia wytwarzają aerozol tylko podczas wdechu pacjenta, co znacznie zmniejsza straty leku i zwiększa skuteczność zabiegu
• dostępność części zamiennych – w trakcie użytkowania akcesoria mogą ulec zużyciu lub zniszczeniu, dlatego ważne jest, aby polecać modele, do których możemy zaproponować pacjentom części zamienne – mowa tu szczególnie o maskach i pojemnikach na leki, głowicach do nebulizatorów typu mesh, a także o filtrach, które eliminują nieczystości powietrza zasysanego przez kompresor.

Jak prawidłowo dbać o sprzęt?

Rekomendując pacjentowi nebulizator, warto zwrócić uwagę na prawidłowe użytkowanie i konserwację sprzętu.

W inhalatorach pneumatyczno-tłokowych należy pamiętać o konieczności wymiany filtra. Im częściej sprzęt używany, tym częściej wymieniamy filtry. W specyfikacji urządzenia znajdziemy szczegółowe informacje, z jaką częstotliwością producent sprzętu zaleca wymianę.

Inhalatory membranowe powinny mieć regularnie wymienianą głowicę z siateczką, ponieważ mają określoną przez producenta żywotność. Warto wspomnieć, że koszt głowicy z membraną może wynieść nawet kilkadziesiąt zł. Bardzo ważne jest również, aby po inhalacji wyczyścić głowicę z membraną w sposób zalecany przez producenta. W przeciwnym wypadku kolejne zabiegi będą miej wydajne, ponieważ siateczka może ulec zatkaniu.

Po każdej zakończonej inhalacji należy dokładnie oczyścić maseczkę i komorę na lek, aby uniknąć osadzania się cząstek leku oraz zminimalizować rozwój drobnoustrojów. Nie wszystkie części biorące udział w nebulizacji nadają się do sterylizacji np. wrzątkiem.

Źródła:

/4_2009/14%20%20nebulizacja.pdf (stan z dnia 15.09.2022).
https://leki.pl/poradnik/nebulizatory-i-inhalatory-przeglad-urzadzen-dostepnych-na-rynku/ (stan z dnia 15.09.2022).
https://www.omron-healthcare.pl/pl/zdrowie-i-styl-zycia/zdrowy-uklad-oddechowy/terapia-nebulizacyjna/rodzaje-nebulizatorow-nebulizatory-pneumatyczne-siateczkowe-i-ultradzwiekowe.html (stan z dnia 15.09.2022).
Specyfikacje techniczne różnych modeli nebulizatorów – producentów Philips, Medel, Microlife, Omron, Novama