Zasady stosowania leków ocznych

Zastosowanie leków do worka spojówkowego ze względu na specyfikę narządu wzroku może przysparzać pewnych trudności. Pojemność worka spojówkowego jest niemal o połowę mniejsza niż objętość jednej kropli leku, stąd też część podanej dawki wypłynie po podaniu dospojówkowym. Prawidłowa technika podawania leków ocznych umożliwia osiągnięcie efektu terapeutycznego przy jednoczesnej minimalizacji skutków ubocznych związanych z systemowym wchłonięciem części dawki.

Kontrola leku przed podaniem

Przed wprowadzeniem preparatu do oka warto uczulić pacjenta, by sprawdził, czy:

• lek był szczelnie zamknięty (przed pierwszym użyciem),
• zakrętka nie jest zanieczyszczona,
• lek nie zmienił konsystencji lub koloru przy kolejnym użyciu (co jest często niemożliwe z uwagi na nietransparentne opakowanie).

Lek przed podaniem preparatu przechowywanego w lodówce należy ogrzać w dłoniach, tak aby osiągnął temperaturę ciała, ponieważ zimny preparat może powodować nasilone mruganie i wzmożoną produkcję filmu łzowego. Stosowanie ochłodzonych kropli może jednak przynosić też korzystne uczucie ulgi w stanach zapalnych oczu oraz redukować przekrwienie.

Prawidłowa aplikacja kropli ocznych

Przed podaniem kropli ocznych pacjent powinien umyć ręce i zdjąć soczewki kontaktowe. Jeżeli krople są konserwowane chlorkiem benzalkoniowym, nie należy zakładać soczewek przez co najmniej 15 min. po zakropleniu leku. Należy podkreślić, że nawet w przypadku braku interakcji z samymi soczewkami, może dojść do interakcji ze składnikami płynu do soczewek, stąd część producentów kropli nawilżających podkreśla, że choć można je stosować bez zdejmowania soczewek, to pacjent powinien poczekać co najmniej 15 min. od ich założenia.

Przed podaniem leków w postaci zawiesiny opakowanie kropli należy silnie wstrząsnąć, aby równomiernie rozprowadzić substancję czynną w roztworze. Wśród leków w postaci zawiesiny wymienić można krople:

• Azopt,
• Flucon,
• Dexamethason 0,1% WZF,
• Dicortineff,
• Lotemax,
• Nevanac.

Podając lek w postaci kropli:

• należy odchylić lekko głowę, a następnie dolną powiekę przyciągnąć w dół, formując „kieszonkę”, do której wprowadzić należy jedną kroplę leku,
• warto zasugerować pacjentowi, że może oprzeć nadgarstek ręki podającej lek o czoło, co stabilizuje rękę i ułatwia aplikację,
• należy unikać kontaktu końcówki zakraplacza z powierzchnią oka, rzęsami lub powiekami oraz palcami rąk, aby uniknąć zabrudzenia lub skażenia preparatu,
• oko należy zamknąć na kilkadziesiąt sekund, nie mrugać, by nie wypłukać kropli, a równocześnie uciskać woreczek łzowy (znajdujący się na bocznej powierzchni nasady nosa).

Po aplikacji leku przydatna może być chusteczka, by wytrzeć nadmiar leku wypływający z worka spojówkowego. Objętość 1 kropli leku to 50 µl, a worek spojówkowy ma pojemność niemal o połowę mniejszą, dlatego nadmiar wypływający z worka spojówkowego jest naturalny. Wyjaśnij więc pacjentowi, że wypływanie nadmiaru leku to rzecz normalna i nie wymaga podania kolejnej dawki.