Zasady stosowania leków ocznych

Uciskanie kanalika łzowego

Przy stosowaniu leków do oczu ważne jest, aby poinformować pacjenta o możliwości uciśnięcia kanalika łzowego, aby zmniejszyć ilość leku, która dostanie się do krążenia ogólnego. W przypadku dostania się leku przez błonę śluzową nosa omija się efekt pierwszego przejścia przez wątrobę, więc działanie toksyczne może być nawet silniejsze niż w przypadku podania doustnego. W przeglądzie literatury wykazano korzystny wpływ postępowania polegającego na uciskaniu kanalika łzowego i utrzymywaniu zamkniętych oczu przez 5 min. po podaniu leku. Inne badania wskazują na skuteczność uciskania nasady nosa przez 3 min. lub zamknięcie oczu na 2 min., co samo w sobie też ogranicza przejście leku do kanalika łzowego. Badanie kliniczne z 1994 roku wykazało, że uciskanie kanalika łzowego umożliwia uzyskanie tego samego efektu terapeutycznego leków stosowanych na jaskrę przy mniejszym stężeniu lub mniejszej częstości podawania, a więc uciskanie kanalika nie jest jedynie sposobem na większe bezpieczeństwo terapii, ale także na większą jej skuteczność.

Uciśnięcie kanalika łzowego przy podawaniu leku do oka zmniejsza więc przede wszystkim ryzyko ogólnoustrojowych działań niepożądanych związanych ze stosowaniem leków do oczu. Przykładem może być tutaj nieselektywny beta-bloker tymolol, który może powodować skurcz oskrzeli, niedociśnienie, bradykardię, nudności, biegunkę, lęk, depresję, omamy i zmęczenie po wchłonięciu systemowym leku przez kanalik łzowy do woreczka łzowego. Przy prawidłowej aplikacji ryzyko tego działania jest znacznie zmniejszone.