Stosowanie leków a ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych
Wystąpienie zaburzeń psychicznych, np. urojeń, zaburzeń myślenia, majaczeń, spadku nastroju oraz zmian w zachowaniu może być związane z przyjmowaniem leków niepsychiatrycznych. Objawy te mogą być spowodowane nie tylko podaniem leku, lecz także chorobą podstawową, wcześniej nierozpoznaną chorobą psychiczną lub czynnikami psychospołecznymi.
Warto pamiętać, że korelacja nie implikuje związku przyczynowego i nie zawsze wyniki badań obserwacyjnych dają wiarygodne przesłanki do zmiany podejścia do danego leku. Przykładowe reakcje działania niepożądane związane ze stosowaniem leków zebrano w Tabeli 1.
Warto podkreślić, że nie tylko stosowanie, lecz także odstawienie niektórych leków może powodować zaburzenia psychiczne, takie jak: lęk, psychoza, majaczenie, pobudzenie lub depresja.
Do czynników ryzyka rozwoju zaburzeń psychicznych związanych z przyjmowaniem leków należą:
- wąski indeks terapeutyczny stosowanego leku,
- polipragmazja,
- podanie dożylne lub dooponowe leku,
- stosowanie wysokich dawek lub szybszego tempa podania (np. w przypadku wlewów) leku,
- aktualna choroba psychiczna lub choroba psychiczna w wywiadzie pacjenta,
- podeszły lub bardzo młody wiek,
- niedawny poród.