Projektowanie i rozwój nowych leków

Projektowanie i odkrywanie leków oraz poszukiwanie nowych, bezpiecznych i dobrze tolerowanych związków, a także nieskuteczność istniejących terapii i niewystarczająca wiedza społeczeństwa na temat profilaktyki i farmakoterapii najczęstszych chorób stanowią dziś poważne wyzwanie. Może to mieć wpływ nie tylko na jakość życia człowieka, lecz także na zdrowie całych społeczeństw, co uwidoczniło się w czasie pandemii COVID-19.

Proces opracowywania leku składa się z trzech głównych etapów: (1) odkrywania leku (projektowanie i synteza), (2) rozwoju przedklinicznego z wykorzystaniem modeli/testów komórkowych i zwierzęcych, a następnie badań klinicznych na ludziach i wreszcie (3) przejścia do uzyskania zgody organów regulacyjnych w celu wprowadzenia potencjalnego leku na rynek.

Obecnie projektowanie leków często bazuje na technikach modelowania komputerowego i podejściach bioinformatycznych. Oznacza to, że podejście syntetyczne musi już istnieć lub musi zostać opracowane zgodnie z naturalnymi właściwościami fizykochemicznymi reagujących związków. Należy podkreślić, że współczesne odkrywanie leków służy zwiększaniu powinowactwa, selektywności (w celu zmniejszenia liczby potencjalnych działań niepożądanych), skuteczności i siły działania, stabilności metabolicznej (dla wydłużenia okresu półtrwania) i biodostępności nowych leków po podaniu doustnym.

Źródła:
Biala G., Kedzierska E., Kruk-Slomka M., Orzelska-Gorka J., Hmaidan S., Skrok A., Kaminski J., Havrankova E., Nadaska D., Malik I. Research in the Field of Drug Design and Development. Pharmaceuticals 2023, 16, 1283. https://doi.org/10.3390/ph16091283.