Apteka sercem lokalnej społeczności (in the USA)

Dzięki doświadczeniu zdobytemu w Polsce, Wielkiej Brytanii oraz USA mogę stwierdzić, że każdy system, w którym mogłem pracować, ma swoje wady i zalety.

Pracując od ponad pięciu lat w aptekach otwartych na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych jestem aktywnym członkiem zespołu personelu medycznego, w którym jako farmaceuta dbam o zdrowie pacjentów. Amerykański system aptek otwartych doświadcza aktualnie wielu zmian. Przechodzimy od prostego przygotowywania i wydawania leków do rozszerzania roli farmaceutów w świadczeniu usług zdrowotnych. Coraz większy nacisk kładzie się na rezultaty i jakość opieki, a wysokość refundacji za leki zależy od poprawy przestrzegania terapii przez pacjentów. Farmaceuci są docenianymi członkami zespołu, w którym każdy pracuje nad kompleksową poprawą zdrowia pacjenta. W tym artykule postaram się opisać, jak zorganizowane są apteki otwarte oraz jak wygląda praca farmaceuty w Stanach Zjednoczonych.

Rosnące oczekiwania pacjentów

Szybki dostęp do personelu medycznego jest dla wielu pacjentów często utrudniony. Jak doświadczyliśmy w trakcie pandemii COVID-19 rosnące oczekiwania pacjentów w stosunku do podstawowej opieki zdrowotnej, ciągła kontrola kosztów oraz potrzeba poprawy standardów opieki szczególnie nad pacjentami z chorobami przewlekłymi mogą okazać się ciężkie do osiągnięcia w obecnym kształcie systemu ochrony zdrowia. Aby odpowiednio zaadresować powyższe kwestie wszyscy członkowie zespołu medycznego muszą w pełni wykorzystywać swoje kompetencje i zdobytą wiedzę, aby oferować najwyższy poziom usług medycznych oraz opieki nad pacjentem.

Apteki otwarte jako serce każdej lokalnej wspólnoty zapewniają bardzo łatwy dostęp do profesjonalnej porady medycznej. Farmaceuci są profesjonalnymi i zaufanymi członkami zespołu medycznego, dbającymi o zdrowie pacjentów.

Droga recepty w aptece

Recepta trafia do apteki jako: recepta elektroniczna, recepta pisana/drukowana, recepta wysłana faxem lub recepta werbalna/telefoniczna. Recepty w ogromnej większości posługują się nazwą substancji czynnej, lub rzadziej nazwą handlową leku oryginalnego (odpowiednio np. Rosuwastatyna 10 mg lub Crestor 10 mg). Technik lub farmaceuta przyjmuje receptę od pacjenta lub od lekarza albo pielęgniarki identyfikując pacjenta po dacie urodzenia, numerze telefonu lub miejscu zamieszkania. Następnie wprowadza dane z recepty do systemu komputerowego. Obecnie w większości odbywa się to poprzez elektroniczną receptę, gdzie system identyfikuje pacjenta i wypełnia podstawowe pola recepty. Następnym krokiem jest wybór leku z katalogu, a w kolejnym – instrukcji jak przyjmować lek. Następnie recepta wysyłana jest do autoryzacji przez konkretnego ubezpieczyciela (płatnika), gdzie w czasie rzeczywistym podejmowana jest decyzja o wysokości refundacji/płatności. Po wprowadzeniu recepty do systemu i uzyskaniu płatności technik farmaceutyczny przygotowuje lek i przykleja naklejkę, na której znajdują się następujące informacje: imię i nazwisko pacjenta, adres zamieszkania, numer recepty i jej data, instrukcje jak przyjmować lek, nazwisko lekarza, nazwa i moc leku, numer telefonu do apteki oraz dodatkowe informacje, przykładowo: przyjmować z jedzeniem, nie łączyć z preparatami zawierającymi wapń, magnez lub żelazo, nie stosować w ciąży, nie łączyć z alkoholem.

Gotowy zestaw leków dla danego pacjenta trafia do farmaceuty, który odpowiedzialny jest za zatwierdzenie terapii. Wiąże się to ze sprawdzeniem zgodności przygotowanego leku z receptą, a następnie – po analizie profilu pacjenta – dokonaniem weryfikacji pod kątem ewentualnych interakcji, duplikacji, przekroczenia maksymalnej dawki jedno- razowej lub dobowej, leków o wąskim indeksie terapeutycznym, chorób współistniejących, przeciwwskazań oraz alergii. Farmaceuta może dokonać zmian w dawkowaniu, formie farmaceutycznej lub zamienić lek w obrębie grupy terapeutycznej po telefonicznej konsultacji z lekarzem. Po dokonaniu końcowego sprawdzenia przygotowanego leku technik wydaje lek do rąk pacjenta. W razie ewentualnych pytań, farmaceuta konsultuje pacjenta. Konsultacja pacjenta z farmaceutą jest obowiązkowa, jeśli pacjent otrzymuje lek po raz pierwszy, dokonywana jest zmiana w terapii, dawce leku lub konieczne jest dostarczenie dodatkowych in- formacji dotyczących stosowania leku. Konsultacja odbywa się w wydzielonej strefie konsultacji lub gabinecie konsultacji.

Jasny i przejrzysty system dotyczący obowiązków farmaceuty, stażystów, techników farmacji oraz innych pracowników apteki (kurierzy) zapewnia efektywne funkcjonowanie zespołu. W większości aptek to farmaceuta obecny na zmianie w aptece jest odpowiedzialny za wszystkie decyzje dotyczące terapii pacjenta.